 |
 |
Kiss.az |  |
 |
Bernard Feringa (Bernard Lukas Ferinqa; 18 may 1951[1][2], Barger-Kompaskum[d][1]) — üzvi və supramolekulyar kimya sahəsində Hollandiyalı sintetik kimyaçı; Nobel mükafatçısı. 2011-ci ildən Hollandiya Kral Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti. 2016-cı il Kimya üzrə Nobel Mükafatının qalibi (Jan-Pyer Savaj və Frezer Stoddart ilə paylaşır).[6][7][8] Əsərləri əsasən stereokimya, homogen kataliz və molekulyar nanotexnologiyaya həsr olunub.
| Bernard Feringa | |
|---|---|
| nid. Ben Feringa[1] | |
 | |
| Doğum adı | Bernard Lucas Feringa[1] |
| Doğum tarixi | 18 may 1951[1][2] (74 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Elm sahələri | üzvi kimya |
| Elmi dərəcəsi |
|
| İş yerləri |
|
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |
  |
| benferinga.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
B. Ferinqa fermer Gert Ferinqa (1918–1993) və onun həyat yoldaşı Liz Ferinqa, (Hake nəslindən olan) (1924–2013) ailəsində 18 may 1951-ci ildə Hollandiyanın Barger-Kompaskuum şəhərində anadan olub. B. Ferinqa katolik ailəsində on qardaşdan ikincisi idi. O, gəncliyini Almaniya sərhəddində, Burtange bataqlıqlarında Barger-Kompascuumda yerləşən ailə fermasında keçirib. O, holland və alman əsillidir
Onun əcdadlarına mühacir Johann Gerhard Beckel daxildir. O, Betti Ferinqa ilə evliydi və bu evlilikdən üç qızı var idi. O, Qroninqen yaxınlığındakı Patersvoldda yaşayır.[9]
B. Ferinqa 1974-cü ildə Qroningen Universitetində Elmlər üzrə Magistr dərəcəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdır.[10] Daha sonra 1978-ci ildə həmin universitetdə "Fenolların asimmetrik oksidləşməsi. Atropoizomerləçmə və optik aktivlik" mövzusu üzrə fəlsəfə doktoru adını almışdır.[11] Hollandiyada və Böyük Britaniyada Shell şirkətində qısa müddət işlədikdən sonra o, 1984-cü ildə Qroningen Universitetində müəllim, 1988-ci ildən isə professor Vaynberqdən sonra tam professor vəzifəsinə təyin edilib. Onun ilk karyerası homogen kataliz və oksidləşdirici kataliz, xüsusən də stereokimyaya yönəldi, asimmetrik hidrogenləşmədə istifadə edilən monofos liqand,[12] orqanometal reagentlərin asimmetrik konyuqasiya əlavələri, yüksək reaktiv reagentlər, yüksək reaktiv orqanolitium reagentləri eləcə də üzvi fotokimya və stereokimya da daxil olmaqla, enantioselektiv kataliz sahəsinə böyük töhfələr verdi.
1990-cı illərdə B. Ferinqinin stereokimya sahəsindəki işi fotokimyaya əhəmiyyətli töhfələr verdi, işıqla işləyən ilk biristiqamətli molekulyar fırlanan mühərrikə[13] və daha sonra elektrik impulsları ilə idarə olunan molekulyar avtomobilə (sözdə nanokar) gətirib çıxardı.[14]
B. Ferinqa 30-dan çox patentə malikdir və bu günə qədər 650-dən çox resenziyalı elmi məqalə dərc etdirib, 30.000-dən çox istinad edilib və 90-dan çox H indeksinə malikdir.[15] O, karyerası ərzində 100-dən çox aspirant tələbəyə rəhbərlik edib.[16]
2017-ci ildə o, Greenpeace, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və bütün dünya hökumətlərini geni dəyişdirilmiş orqanizmlərə (GMO) qarşı mübarizəni dayandırmağa çağıran bir məktub imzaladı.[28][29][30]
 |
 |
KISS.AZ |  |
 |
|