 |
 |
Kiss.az |  |
 |
Boğazlar haqqında London konvensiyası (1841) — Avstriya imperiyası, Fransa krallığı, İngiltərə, Prussiya, Rus imperiyası və Osmanlı imperiyası tərəfindən 13 iyul 1841-ci ildə Londonda imzalanan beynəlxalq konvensiya[1] Misir üsyanının sonunda Osmanlı imperiyasının çökməyə başlaması Boğazlar məsələsini əhəmiyyətli bir məsələ olaraq ön plana çıxardı. Çünkü, Aralıq dənizinin şərq qapıları olan Bosfor və Dardanel boğazları, dövlətlərarası münasibətlər və tarazlıqlar baxımından həyati əhəmiyyət daşıyırdı. Əslində, bu mərhələdə Boğazlar İngiltərənin və ya Rusiyanın nəzarətinə keçə bilərdi. Ancaq bu qüvvələr qarşıdurmadan çəkinərək və tarazlığı qorumaq üçün belə bir yanaşmaya cəhd göstərmədilər. [2]
Misir məsələsindən sonra Boğazlar Rusiyanın nəzarətindən alındı və yenidən Avropanın böyük dövlətlərinə sadiq qaldılar.
Bu müqavilə ilə boğazların sülh dövründə hərbi gəmilərlə məhdudlaşdırılması beynəlxalq öhdəlik altına alındı. Boğazların yalnız dinc dövr ilə məhdudlaşırdı. Osmanlı dövləti müharibəyə girərsə, Boğazlardan istədikləri kimi istifadə edə biləcəkdilər. Yəni istənilən dövlətin hərbi gəmilərinə aça biləcək. Necə ki, bu prinsip Krım müharibəsində tətbiq ediləcək, ingilis və fransız gəmilərinin Qara dənizdən keçməsinə icazə veriləcəkdir.[3]
Nəticə olaraq; 1841-ci ildə Rusiyanın Osmanlı imperiyasına təsiri və təzyiqi azaldı; Fransa Misir üzərindəki təsirini itirdi; Hünkar İskelesi müqaviləsinin müddəaları sona çatdırıldı; İngiltərə isə ən çox qazanc əldə etmiş ölkəyə çevrildi.
 |
 |
KISS.AZ |  |
 |
|
