. Kiss.az

Gavur Qebiristanligi - Wikipedia - Kiss.az

Ana Səhifə - Gavur Qebiristanligi

Gavur qəbiristanlığı ― Qazax rayonunda yerləşən alban və xristian qəbiristanlıqları.[1][2][3]

Alban qəbiristanlığı
Gavur qəbiristanlığı
Ölkə  Azərbaycan
Yerləşdiyi yer Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi
Azərbaycandakı tarixi abidələrin milli qeydiyyatı
Rəsmi adı: Gavur qəbiristanlığı
TipiArxeoloji abidə
Təyin edilib2 avqust 2001
İstinad nöm.1265
ƏhəmiyyətiÖlkə əhəmiyyətli
QoruqAvey Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu
Xristian qəbiristanlığı
Gavur qəbiristanlığı
Ölkə  Azərbaycan
Yerləşdiyi yer Qazax rayonu, Alpout kəndi
41°04′59″ şm. e. 45°12′42″ ş. u.HGYO
Gavur qəbiristanlığı xəritədə
Gavur qəbiristanlığı
Gavur qəbiristanlığı

Mündəricat

  • 1 Etimologiyası
  • 2 I Gavur qəbiristanlığı
  • 3 II Gavur qəbiristanlığı
  • 4 Həmçinin bax
  • 5 İstinadlar

Etimologiyası

redaktə

Yerli əhali buradakı qəbirlərin qeyri-müsəlman qəbirləri olduğuna görə həmin qəbiristanlıqları “gavur qəbiristanlığı”, yəni “kafir qəbiristanlığı” adlandırmışdır.[2]

I Gavur qəbiristanlığı

redaktə

I Gavur qəbiristanlığı Qazax rayonunun Daş Salahlı kəndində, Avey dağının digər tərəfində yerləşir.[2]

VI–VIII əsrə aiddir. 1987-ci ildə aşkar olunmuşdur. Məzarlıq qədim Xal-Xal şəhərinin qərb tərəfindəki böyük əraziyə yayılmış və bu şəhərə aid olmuşdur.[4] Qəbiristanlığın cənub hissəsindəki qəbir daşlarının çoxunda xaç yoxdur. Şimal tərəfdəki daşların isə ya üzərində xaç işarəsi var, ya da başdaşı özü da xaç formasında düzəldilmişdir. Bu xaçlar formasına görə alban xaçı olub bənzər formaları Avey monastırında və ətraf bölgələrdə də aşkar olunmuşdur.[5]

Ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına daxil edilmişdir. Hazırda "Avey" Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğunun nəzdindədir.[1] İnventar nömrəsi 1265-dir.[6]

II Gavur qəbiristanlığı

redaktə

II Gavur qəbiristanlığı Coğaz-Alpout yaşayış yerindən şimalda, Qazax-Əskipara şosse yolunun solundadır. Sahəsi kiçikdir. Burada cəmi yerüstü əlaməti bilinən 10-dək qəbir mövcuddur. Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə, burada xristian mənşəli adamlar dəfn olunmuşdur.[3]

Həmçinin bax

redaktə
  • Avey Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu
  • Qazax rayonunun tarix-memarlıq abidələrinin siyahısı

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 "Tarixi abidələr". Avey Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu. 23 Noyabr 2014.
  2. ↑ 1 2 3 Alməmmədov, Xaqani; Əliyev, Elvin; Nəcəfov, Şamil. I Gavur qəbiristanlığı // Azərbaycanın qərb rayonlarında müxtəlif dövr arxeoloji abidələrin elektron qeydiyyatı və xəritələşməsi (PDF) (az.). Bakı: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu. 2017. 212, 274. ISBN 978-9952-516-07-4. İstifadə tarixi: 2025-05-28.
  3. ↑ 1 2 Alməmmədov, Xaqani; Əliyev, Elvin; Nəcəfov, Şamil. II Gavur qəbiristanlığı // Azərbaycanın qərb rayonlarında müxtəlif dövr arxeoloji abidələrin elektron qeydiyyatı və xəritələşməsi (PDF) (az.). Bakı: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu. 2017. 303–304. ISBN 978-9952-516-07-4. İstifadə tarixi: 2025-05-28.
  4. ↑ "Gavur (Alban) qəbiristanlığı". goyezen.az. 22-12-2017. İstifadə tarixi: 2025-06-01.
  5. ↑ Qocayeva, Xeyransa. "Qədim alban qəbiristanlığı" (PDF). "Respublika" qəzeti (az.) (№ 231 (7413)). Bakı: Azərbaycan Nəşriyyatı (21.10.2022 tarixində nəşr olunub). Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi, Qəzetin Redaksiya Heyəti. 22 Oktyabr 2022-ci il. səh. 14. İstifadə tarixi: 2025-06-13.
  6. ↑ "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI". Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti. 2 avqust 2001. İstifadə tarixi: 4 may 2025.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Gavur_qəbiristanlığı&oldid=8185207"
KISS.AZ