Hil Mescidi - Wikipedia - Kiss.az

Hil kənd məscidinin tikintisinə kənd camaatının ianələri ilə 1908-ci ildə başlanılıb.^[1] Bünövrəsində çay daşlarından, qalan hissələrində isə çiy kərpicdən istifadə olunub. İnteryeri müxtəlif ornamentlərlə bəzədilib.^[1] Damı dəmir təbəqə ilə örtülüb. Günbəzdən başqa, məscidin künclərində dörd dəmir minarə qoyulub.^[2] Onların hər birinin hündürlüyü 4 metrdir.^[3] 1912-ci ildə dindarların istifadəsinə verilib.^[4] Məscidin daxilində 300 nəfər birlikdə namaz qıla bilər, ikinci mərtəbədə qadınların ibadət etməsi üçün geniş otaq var.^[5]

Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar.^[6] Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi.^[7] Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1928-ci ildə 1369, 1933-cü ildə isə 17 idi.^[7][8] Hil məscidi də bu dövrdə ibadətə bağlanıb. Məscidin binasından klub və anbar kimi istifadə olunub.^[3]

Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra məscid təkrar dindarların istifadəsinə verilib. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.^[9]

2013-cü ildə məscid qəzalı vəziyyətə düşüb.^[3] 2019-cu ildə məsciddə əsaslı bərpa işləri həyata keçirilib.^[10] Məscidin çöl divarları suvanıb, qapı və pəncərələri və dam örtüyü yenilənib.^[10][11]