. Kiss.az

Mutenasib - Wikipedia - Kiss.az

Ana Səhifə - Mutenasib

Mütənasib - iki kəmiyyətdən birinin artması (azalması) ilə o biri kəmiyyətində eyni dərəcədə artması (azalması)[1].

Mütənasib ölçülərin dəyişməz münasibəti mütənasiblik əmsalı adlanır.

'∝' riyazi simvolu iki ölçünün mütənasibliyinin göstərilməsi üçün istifadə olunur. Nümunə, A ∝ B.

Yunikod kodlaşdırılmasında simvolun qısayol keçidi: U+221D.

Düz mütənasiblik

redaktə

Düz mütənasiblik — arqumentin (x) neçə dəfə artması ilə funksiyanında (y) bir o qədər artmasının funksional asılığıdır.

Riyaziyyatda düz mütənasiblik ifadəsi aşağıdakı düstur şəklində yazılır:

f ( x ) = k x , k = c o n s t {\displaystyle f(x)=kx,k=const}  

 
Düz mütənasibliyin qrafiki koordinat başlanğıcından keçən düz xətdir.

Tərs mütənasiblik

redaktə
 
Bir neçə funksiyanın qrafikləri: f ( x ) = 12 x {\displaystyle f(x)={\frac {12}{x}}}  ; f ( x ) = 1 x {\displaystyle f(x)={\frac {1}{x}}}  ; f ( x ) = − 1 x {\displaystyle f(x)=-{\frac {1}{x}}}  ; f ( x ) = − 12 x {\displaystyle f(x)=-{\frac {12}{x}}}  

Tərs mütənasiblik — arqumentin neçə dəfə artması ilə funksiyanın bir o qədər azalmasının funksional asılılığıdır.

y = k x , x ≠ 0 , k ≠ 0 {\displaystyle y={\frac {k}{x}},x\neq 0,k\neq 0}  

Funksiyanın xüsusiyyətləri:

  • Təyin oblastı D ( y ) = ( − ∞ ; 0 ) ∪ ( 0 ; + ∞ ) {\displaystyle D(y)=(-\infty ;0)\cup (0;+\infty )}  
  • Qiymətlər oblastı E ( y ) = ( − ∞ ; 0 ) ∪ ( 0 ; + ∞ ) {\displaystyle E(y)=(-\infty ;0)\cup (0;+\infty )}  
  • Funksiya təkdir, çünki f ( − x ) = k − x = − k x = − f ( x ) {\displaystyle f(-x)={\frac {k}{-x}}=-{\frac {k}{x}}=-f(x)}  
  • Funksiya k>0 olduqda ( − ∞ ; 0 ) {\displaystyle (-\infty ;0)}   aralığında azalır və ( 0 ; + ∞ ) {\displaystyle (0;+\infty )}   artır (k<0 olduqda əks proses).

Mənbə

redaktə
  1. ↑ "Azərbaycan dilinin izahlı orfoqrafik lüğəti". Dictionary Obastan.[ölü keçid]
Riyaziyyat haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Mütənasib&oldid=7059098"
KISS.AZ