. Kiss.az

Maral Bocekler - Wikipedia - Kiss.az

Ana Səhifə - Maral Bocekler

Maral böcəklər (lat. Lucanus) — Buynuzlu böcəklər fəsiləsinə aid böcək cinsi. Bu cinsə 50 növ daxildir. Böyük Plini bildirmişdir ki, Niqidiy maral böcəyini lucanі adlandırmışdır. Bu isə İtaliyada vilayət adıdır. Lukaniya vilayətində onlardan amlet hazırlanır. Təbii şəraitdə nəslinin kəsilməsi ehtimalı vardır.

Maral böcəklər
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Ranqsız:
Amorphea
Ranqsız:
Obazoa
Ranqsız:
Opisthokonta
Ranqsız:
Holozoa
Ranqsız:
Filozoa
Aləm:
Heyvanlar
Yarımaləm:
Eumetazoylar
Klad:
ParaHoxozoa
Klad:
İkitərəflisimmetriyalılar
Klad:
Nephrozoa
Ranqsız:
İlkağızlılar
Tipüstü:
Tüləyənlər
Ranqsız:
Panarthropoda
Ranqsız:
Tactopoda
Tip:
Buğumayaqlılar
Klad:
Pancrustacea
Yarımtip:
Altıayaqlılar
Sinif:
Həşəratlar
Ranqsız:
Dicondylia
Yarımsinif:
Qanadlılar
Budaq:
Metapterygota
İnfrasinif:
Yeniqanadlılar
Ranqsız:
Eumetabola
Ranqsız:
Tam çevrilmə ilə inkişaf edən həşəratlar
Dəstə:
Sərtqanadlılar
???:
Maral böcəklər
Beynəlxalq elmi adı
  • Lucanus Scop., 1763
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  929720
NCBI  41108
EOL  2655185
FW  168829

Mündəricat

  • 1 Qısa təsviri
  • 2 Arealı və Sayı
  • 3 Məhdudlaşdırıcı amillər
  • 4 Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
  • 5 Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
  • 6 Növləri
  • 7 İstinadlar
  • 8 Ədəbiyyat
  • 9 Xarici keçidlər

Qısa təsviri

redaktə

Bu böcəklərin xarici görkəmi o qədər səciyyəvidir ki, hətta bioloq olmayanlar da onları görən kimi taniyir. Bığcıqları dizlikli, buğumları isə toppuzşəkilli olub 3-6 ədəddir. Mandibulaları çox güclü olub, erkək fərdlərdə dişilərə nisbətən daha iridir. Bədənin rəngi əksər hallarda qəhvəyimtil qaradır. Qadadüstlükləri və çənələri şabalıdı-qəhvəyidir. Sürfələri ağ rəngdə olub, S formasında əyilmiş vəziyyətdə olurlar. Sürfələrin bədənin uzunluğu 14 sm-dir. Erkək fərdlərin bədəninin uzunluğu mandibulaları ilə birlikdə 83 mm, dişi fərdlərinki isə 45mm-dir.[1]

Arealı və Sayı

redaktə

Ümumilikdə Avropanın Cənub, Mərkəz və Şərqi, Cənub-Şərqi Asiya və Şimali Amerika ərazilərində yayılmışdır. Növlərin çoxu isə Asiya ərazisində yayılmışdır.Azərbaycan (Böyük və Kiçik Qafqaz). Yox olmaq üzrədir.

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Yaşayış arealının daralması, kolleksiyaçılar tərəfindən tutulması.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

redaktə

Bern Konvensiyasının III əlavəsinə daxil edilmişdir. Danimarka, Almaniya, Polşa, Latviya, Estoniya, Belarus Respublikası, İsveç, Ukrayna və Rusiya Federasiyasının Qırmızı kitabına daxil edilmişdir.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

redaktə

Yaşayış əraziləri qorunmalıdır. Çürümüş ağaclar kəsilməməli və yaşayış ərazilərindən çıxarılmamalıdır. Təbiətdə sayı və yayılması barədə yeni məlumatların əldə edilməsi məqsədilə hər il monitoringlər təşkil etmək lazımdır. Əhali arasında bu böcəyin qorunmasının vacibliyi barədə təbliğat işi aparılmalıdır. Süni surətdə artırılaraq təbiətə buraxılmalıdır.[2]

Növləri

redaktə
  • Lucanus angusticornis
  • Lucanus atratus
  • Lucanus cantori
  • Lucanus barbarossa
  • Lucanus capreolus
  • Lucanus cervus
  • yarımnöv Lucanus maculifemoratus
  • Lucanus cyclommatoides
  • Lucanus datunensis
  • Lucanus dohertyi
  • Lucanus elaphus
  • Lucanus ferriei
  • Lucanus formosanus
  • Lucanus fortunei
  • Lucanus gamunus
  • Lucanus hermani
  • Lucanus ibericus
  • Lucanus kanoi
  • Lucanus kazumiae
  • Lucanus klapperichi
  • Lucanus koyamai
  • Lucanus kratzi
  • Lucanus kurowasai
  • Lucanus laetus
  • Lucanus laminifer
  • Lucanus laticornis
  • Lucanus lesnei
  • Lucanus lunifer
  • Lucanus maculifemoratus
  • Lucanus maeresi
  • Lucanus mazama
  • Lucanus miwai
  • Lucanus nangsarae
  • Lucanus ogakii
  • Lucanus parryi
  • Lucanus placidus
  • Lucanus planeti
  • Lucanus pulchellus
  • Lucanus sericeus
  • Lucanus szetschuanicus
  • Lucanus swinhoei
  • Lucanus tetraodon
  • Lucanus westermanni

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Животный мир Азербайджана. Тип членистоногие. Семейство Рогачи – Lucanidae (Эффенди Р.Э.), т. II, Баку: Элм, 1996, 412 с.
  2. ↑ Azərbaycanın Qırmızı Kitabı, II cild, 2013

Ədəbiyyat

redaktə
  1. Батиашвили И.Д. и др. Редкие насекомые. М.: Лесн. Пром-сть, 1982, с. 165;
  2. Животный мир Азербайджана. Тип членистоногие. Семейство Рогачи – Lucanidae (Эффенди Р.Э.), т. II, Баку: Элм, 1996, 412 с.
  3. Azərbaycanın Qırmızı Kitabı, II cild, 2013

Xarici keçidlər

redaktə
  • Genus Lucanus Arxivləşdirilib 2009-07-28 at the Wayback Machine
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Maral_böcəklər&oldid=7172137"
KISS.AZ