Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Qafqaz meşə pişiyi[2] (lat. Felis silvestris caucasica) — Meşə pişikləri növünə daxil olan yarımnövdür. Əsasən Qafqaz və Türkiyə ərazilərində yayılmışdır.
Qafqaz çöl pişiyi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Qranddəstə: Mirdəstə: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: ???: Qafqaz çöl pişiyi |
||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
||||||||
|
Qafqaz çöl pişikləri xarici görünüş baxımından Orta Avropa çöl pişiklərinə bənzəyirlər. Tipik pişik görkəminə malikdir. Ev pişiyindən ölçüləri qismən böyükdür. Bədən uzunluğu 63-75 sm, quyruq uzunluğu 27-34, kütləsi 6 kq-a çatır. Quyruğu ev pişiyinin quyruğundan yoğundur, qara halqaları kəskin seçilir. Rəngi adətən boz sarımtıl olur. Belində qara zolaqlar ifadə olunur, bəzən zolaqlar xallara parçalanır. Bu yarımnöv çöl pişikləri arasında ən iriləridir. Yumru başa və böyük cəzbediçi gözə sahibdirlər. Dişiləri cəlb etmək məqsədi ilə aşağı tonlu səslər çıxarırlar. Qış zamanı kürkü uzun olur. Baş hissəsindən quyruğuna qədər qara zolaqların keçdiyi aşkar şəkildə görünür.
Qafqaz çöl pişiyi əsasən Qafqazın hündürlüyü 2500-3000 metr olan ərazilərində yayılmışlar.[3] Enliyarpaq meşələrin sıx sahələrində tənha həyat sürür. Əsasən gəmiriçilər, kiçik quşlar ilə qidalanır. Bəzən onlar özlərindən həcmcə böyük olan fazan, dovşan hətta cavan dırnaqlı məməliləri ovlaya bilirlər. Onlar insanların yaşadığı ərazilərdə fərdi təsərrüfatlara hücum edir və quşları ovlayır.[4].
Azərbaycanda Böyük və Kiçik Qafqaz dağlarının meşələrində rast gəlinir. Hirkan meşələrində yaşaması təsdiq olunmamışdır. Meşə ekosistemlərinə bağlı növdür. Azərbaycanda d.s.-dən 350-1800 m hündürlüklərdə yayılmışdır, daha sıx rast gəldiyi hündürlüklər 350-800 m arasındadır. Gecə həyat tərzi keçirir. Yuvalarını iri ağacların koğuşunda qurur. Ağaclara sərrast dırmaşır, hündür budaqlarda ov edir. Yaşadığı yerləri sidikləri ilə nişanlayır. Bəzən caynaqları vasitəsilə ağac qabıqlarını cırmaqlamaqla və görünən izlər saxlamaqla öz yaşadıqları əraziləri digər fərdlərdən qorumuş olur.
Pişiklər üzmək xüsusiyyətinə malik olsa da, buna ehtiyac olmayınca suya girmirlər.
Çütləşmə dövrü əsasən fevral-mart aylarına təsadüf edir. Boğazlıq dövrü 70 gün davam edir. Bir qayda olaraq üç bala verir. Dişi öz balalarını dörd ay müddətində südlə bəsləyir. Bununla belə öz balalarını daha tez ova alışdırır.
Qafqaz çöl pişiyi Rusiyanın Qırmızı kitabına daxil edilmişdir.