. Kiss.az

Cin Filbahari - Wikipedia - Kiss.az

Ana Səhifə - Cin Filbahari

Çin filbaharı (lat. Wisteria sinensis) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin filbahar cinsinə aid bitki növü.

Çin filbaharı
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superrozidlər
Klad:
Rozidlər
Klad:
Fabidlər
Dəstə:
Paxlaçiçəklilər
Fəsilə:
Paxlakimilər
Yarımfəsilə:
Faboideae
Klad:
Hologalegina
Klad:
Inverted repeat-lacking clade
Klad:
Wisterieae
Cins:
Filbahar
Növ:
Çin filbaharı
Beynəlxalq elmi adı
  • Wisteria sinensis DC., 1825
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  27023
NCBI  20997
EOL  704193

Mündəricat

  • 1 Arealı
  • 2 Botaniki xarakteristikası
  • 3 Ekologiyası
  • 4 Azərbaycanda yayılması
  • 5 İstifadəsi
  • 6 Sinonimləri
    • 6.1 Homotipik sinonimləri
    • 6.2 Heterotipik sinonimləri
  • 7 İstinadlar
  • 8 Həmçinin bax

Arealı

redaktə

Şərqi Çində geniş yayılmışdır.

Botaniki xarakteristikası

redaktə

Hündürlüyü 20 m-ə, çətirinin diametri 4 m-ə çatan, dırmaşan, kolvari liandır. Yarpaqları mürəkkəb, təklələkvari olub, qışda tökülən, uzunluğu 30 sm-ə çatır. Yarpaqcıqları 7-13 ədəd, ovalvari uzunsov, təzə yarpaqları qırmızımtıl rəngə çalır. Ucu şiş çıxıntılıdır. Çiçəkləri mavi – bənövşəyi, zəif ətirli, çoxçiçəkli, uzunluğu 25-40 sm, eni 6-10 sm-ə qədər olan salxımlarda yerləşir. Çiçək oxu və çiçək saplaqları zəif tüklüdür. Tacı göyümtül-bənövşəyi, solğun bənövşəyi və ya mavi-göydür. Kasacığı qoşa dodaqlı, zəngvari, 5 dişicikli; dişiciklərin 2-si digər 3 bizvari dişicikdən xırdadır. Yumurtalığı qısa, ayaqcıq üzərindədir. Paxlaları yastı, bir qədər büzümlü açılan, dərivari və sıx tükcüklü, yaşılımtıl sarı, 15-25 sm uzunluğunda, çox toxumludur. Toxumları yastı, böyrəkvari-dəyirmi, açıq şabalıdı rəngdədir. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Bəzən iyul və sentyabrda ikinci çiçəkləmə müşahidə edilir. Meyvəsi sentyabr-oktyabr aylarında yetişir.

Ekologiyası

redaktə

Bu növ işıqsevən, rütubətə tələbkar olub, münbit və gillicə torpaqlarda yaxşı bitir və bol çiçək verir.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Dekorativ bitki kimi Abşeron, Gəncə, Lənkəran, Zaqatala, Quba, Şəki və s. bölgələrdə becərilir.

İstifadəsi

redaktə

Çoxçiçəkli, ağçiçəkli formaları məlumdur. Ən gözəl sarmaşan bitkilərdən biridir. Divar, çardaq və eyvanları bəzəmək üçün istifadə edilir.

Sinonimləri

redaktə

Homotipik sinonimləri

redaktə
  • Apios sinensis (Sims) Spreng.
  • Glycine sinensis Sims
  • Kraunhia sinensis (Sims) Greene
  • Millettia sinensis (Sims) Benth.
  • Rehsonia sinensis (Sims) Stritch
  • Wisteria consequana Sabine
  • Wisteria polystachya K.Koch

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Glycine chinensis Sims
  • Rehsonia brevidentata (Rehder) Stritch
  • Rehsonia villosa (Rehder) Stritch
  • Wisteria brevidentata Rehder
  • Wisteria chinensis (Sims) DC.
  • Wisteria praecox Hand.-Mazz.
  • Wisteria sinensis var. alba Lindl.
  • Wisteria sinensis f. alba (Lindl.) Rehder & E.H.Wilson
  • Wisteria sinensis var. albiflora Lem.
  • Wisteria sinensis var. brevidentata (Rehder) J.Compton & C.Lane
  • Wisteria sinensis var. villosa (Rehder) J.Compton & C.Lane
  • Wisteria villosa Rehder

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Çin_filbaharı&oldid=8217513"
KISS.AZ