. Kiss.az

Baqomed Eliyev - Wikipedia - Kiss.az

Ana Səhifə - Baqomed Eliyev

Baqomed Qadayeviç Əliyev (rus. Багоме́д Гада́евич Али́ев; 11 mart 1935, Serqoqala rayonu, Dağıstan MSSR) – SSRİ və Rusiya tarixçisi-qafqazşünası, tarix elmləri doktoru, professor, Dağıstan Respublikasının əməkdar elm xadimi, 600-dən çox elmi məqalənin müəllifi.

Baqomed Əliyev
Doğum tarixi 11 mart 1935(1935-03-11) (90 yaş)
Doğum yeri
  • Serqoqala rayonu, Dağıstan MSSR, RSFSR, SSRİ
Elmi dərəcəsi
  • tarix elmləri doktoru
Elmi adı
  • professor
Təhsili
  • Dağıstan Dövlət Universiteti,
  • Dağıstan Dövlət Pedaqoji Universiteti
Mükafatları 2-ci dərəcəli "Vətən qarşısında xidmətlərinə görə" ordeninin medalı (Rusiya) "Əmək veteranı" medalı
Rusiya Federasiyasının əməkdar elm xadimi

Həyatı

redaktə

Baqomed Əliyev 1935-ci ildə Dağıstan MSSR-nin Uraxi kəndində anadan olmuşdur. Valideynlərini erkən itirmiş və müxtəlif uşaq evlərində və internatlarda böyümüşdür. 1953-cü ildə orta məktəbi bitirmişdir. 1952-ci ildə Dağıstan Pedaqoji İnstitutunun tarix fakültəsinə daxil olmuş və 1957-ci ildə fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.[1][2][3]

Əmək fəaliyyətinə Serqoqala gecə məktəbində müəllim kimi başlamışdır. 1958-ci ilin mayında SSRİ KP MK yanında Marksizm–Leninizm İnstitutunun Dağıstan filialına keçərək İkinci Dünya nüharibəsinin tarixi problemlərini araşdırmışdır. İnstitut bağlandıqdan sonra 1960–1961-ci illərdə Dağıstan MSSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti aparatında təşkilati şöbənin instruktoru kimi çalışmışdır. 1961-ci ilin iyul ayının sonundan SSRİ Elmlər Akademiyasının Dağıstan filialının Tarix, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda (İİAL) işə başlamış və hazırda burada baş elmi işçi kimi fəaliyyətini davam etdirir. Elmi fəaliyyətinin ümumi stajı 58 ildən artıqdır.[1][2][3]

İnstitutda Əliyevin ilk elmi mövzusu kənd icmalarının ittifaqları olmuşdur. 1967-ci ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Daha sonra dargin kəndlərinin tarixi, XVI–XVII əsrlərdə Dağıstanda torpaq münasibətləri, Dağıstan kənd icmalarının ittifaqları, Dağıstanda feodalizmin xüsusiyyətləri kimi mövzular üzərində çalışmışdır. Son onilliklərdə isə sərbəst sinif strukturu, Dağıstanda dövlət-siyasi sistemi, kəndlilərin və feodalların tarixi kimi problemləri araşdırmışdır. 1991-ci ildə “Dağıstanda kənd icmalarının ittifaqları XVII – XIX əsrin birinci yarısında: sosial-iqtisadi inkişaf və inzibati-siyasi idarəetmə strukturunun tədqiqi” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.[1][2][3]

B. Q. əliyevin bir sıra işləri Dağıstan aullarına həsr olunmuşdur. 1988-ci ildə Dağıstan Kitab Nəşriyyatında “Dağıstan haqqında rəvayətlər, abidələr, tarixi oçerklər” adlı kitabı və respublikada digər nəşrlərdə dərc edilmişdir. Dağıstan kəndlərinin öyrənilməsində onun elmi fəaliyyətinin zirvəsi 40 çap vərəqi həcmində nəhəng monoqrafiyası olmuşdur.[1][2][3]

2004-cü ildə İ. M. Ulakayev ilə birgə “Uraxi və uraxililər” kitabını nəşr etdi. Bu, Dağıstanın ən tanınmış və böyük yaşayış məntəqələrindən biri olan Uraxi kəndinin tarixini işıqlandıran, partiya, dövlət, hərbi və ictimai-siyasi xadimlər, tanınmış alimlər, idmançılar, müəllimlər, şairlər və maarif xadimləri yetişdirmiş bu kəndə dair toplanmış böyük materialın təhlili və ümumiləşdirilməsi nəticəsində yaranmış əsərdir.[1][2][3]

XXI əsrin ilk onilliyində B. Q. Əliyev Dağıstan kəndlilərinin tədqiqinə fokuslanmışdır. 2007-ci ildə “Feodal Dağıstanda sərbəst uzdenlik” monoqrafiyasını nəşr etdi, burada ən çoxsaylı müstəqil kəndli kateqoriyasının sosial-iqtisadi həyatı – təsərrüfat fəaliyyəti, torpaq və sosial münasibətlər və s. tədqiq olunur.[1][2][3]

XXI əsrin ilk on beş ili B. Q. Əliyev üçün çox məhsuldar olmuşdur. Elmi fəaliyyəti boyunca nəşr etdiyi 15 monoqrafiya və 1 məqalə toplusundan 8-i 2002–2014-cü illərdə nəşr olunmuşdur. Bu illər onun elmi fəaliyyətində digər nailiyyətlərlə də zəngin olmuşdur.[1][2][3]

O, müxtəlif səviyyəli elmi konfranslarda, Rusiya və MDB ölkələrində keçirilən sessiyalarda daimi iştirakçıdır, burada Dağıstanın feodal dövrü tarixinə dair müxtəlif məsələlər üzrə çıxışlar edir.[1][2][3]

Dağıstan Elmi Mərkəzinin Tarix, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunda (İAƏ DNM RAE) işlədiyi illər ərzində B. G. Aliyev aspirant və doktorantların hazırlanmasına rəhbərlik etmişdir. Onun rəhbərliyi ilə 9 aspirant və namizəd namizədlik dissertasiyalarını, 4 doktorant isə doktorluq dissertasiyalarını müvəffəqiyyətlə müdafiə etmişdir.[1][2][3]

Hazırda da həm İnstitutun, həm də RAE-nin Dağıstan filialının ictimai-siyasi həyatında fəal iştirak edir.[1][2][3]

Təltifləri

redaktə
  • Dağıstan Respublikasının əməkdar elm xadimi.
  • “Əmək veteranı” medalı.
  • II dərəcəli “Vətən qarşısında xidmətlərə görə” ordeni medalı (2005).
  • Dağıstan Respublikası Başçısının ad saatı.
  • SSRİ Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı.
  • Rusiya Elmlər Akademiyası Prezidentinin Fəxri Fərmanı.
  • Dağıstan Respublikasının III dərəcəli Şərəf Ordeni (2025).[4]

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Давудов О. М. К 70-летию Багомеда Гадаевича Алиева
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Магомедов Н. А. Алиев Багомед Гадаевич (к 80-летию со дня рождения) // История, археология и этнография Кавказа (1 (41)). 2015. 180–185. ISSN 2618-6772.
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Давудов О. М. Достижения Багомеда Гадаевича Алиева (к 85-летию ученого) // Вестник Дагестанского научного центра РАН. – 2020. – № 76. – С. 50-55.
  4. ↑ Указ Главы Республики Дагестан от 14 мая 2025 года № 71 «О награждении государственными наградами Республики Дагестан»
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Baqomed_Əliyev&oldid=8220955"
KISS.AZ