 |
 |
Kiss.az |  |
 |
Boyat — Azərbaycan Respublikasının Ağcabədi rayonunun Boyat kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1] Keçmiş Bayat nahiyəsinin mərkəzi.
| Boyat | |
|---|---|
| 40°02′54″ şm. e. 47°08′00″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Rayon | Ağcabədi rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 159 ± 0 m |
| Saat qurşağı | |
 | |
Boyat[2] (Bayat[3], Bəyat[4]) – "Kitabi-Dədə Qorqud"da hadisələrin başlanğıc və cərəyan etdiyi coğrafi adlardan biridir. "Boyat" coğrafi adına Ağcabədi, Salyan, Neftçala, Ucar, Şamaxı, Şabran, eləcə də Şimali Azərbaycanda, Qədim Albaniyada, Arran,Şirvan ərazisində və digər yerlərdə təsadüf edilir.
Boyat (Bayat, Bəyat) türkdilli qəbilələrdən birinin adı olub, IX–X əsrlərdə qay tayfası ilə yanaşı Şimali Qazaxıstanın çöllərində oğuzlara başçılıq etmiş tayfalardandır. Şah İsmayıl Xətai yeni hökumətə dayaq olmaq və onu əldə saxlamaq üçün İranda yaşayan Boyat türklərinin bir dəstəsini siyahı üzrə köçürüb, Dərbənddə və Şabranda yerləşdirmişdir. Həmin tayfanın üzvləri tərəfindən salınmış yaşayış məntəqələri onların adı ilə "Boyat" adlandırılmışdır.
Toponim səlcuq oğuzlarının boyat/bayat tayfasının adını daşıyır. Etnotoponimdir.[5]
Bildiyimiz kimi Azərbaycan xalqının formalaşmasında əsas rol oynayan tayfalardan biri də Bayat tayfası olmuşdur. Həmin tayfanın söylədikləri nəğmələr isə "Bayat tayfasının nəğmələri", yəni "bayatı" adı altında termin kimi formalaşmışdır.[6] Deməli, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının ən geniş yayılan, ən kütləvi bir növü də bayatların adını yaşadan bayatılardır.[7]
Boyat kəndində arxeoloji abidələrdən Qışaltıtəpə kurqanı, Qoşatəpə kurqanı, Qəbiristanlıqtəpə kurqanı, Qalaqtəpə kurqanı (Tunc dövrü), Şəhərgah (orta əsrlər) var. Qışaltıtəpə kurqanı e.ə. lll minilliyin ortası və sonlarına aid edilir.
 |
 |
KISS.AZ |  |
 |
|