. Kiss.az

Firudin Bey Melikaslanov - Wikipedia - Kiss.az

Ana Səhifə - Firudin Bey Melikaslanov

Firudin bəy Məlik Aslan bəy oğlu Məlik-Aslanov(az. Firudin bəy Məlik Aslan bəy oğlu Məlik-Aslanov; 15 iyun 1811, Tuğ, Dizaq mahalı, Qarabağ xanlığı – 8 iyun 1857, Tuğ, Şuşa qəzası, Şamaxı quberniyası, Rusiya imperiyası) — Qarabağ atlı alayının zabiti, Rusiya İmperator Ordusunun kapitanı, mülkədar.

Firudin bəy Məlik-Aslanov
Doğum tarixi 15 iyun 1811
Doğum yeri Tuğ, Dizaq mahalı, Qarabağ xanlığı
Vəfat tarixi 8 iyun 1857 (45 yaşında)
Vəfat yeri Tuğ, Şuşa qəzası, Şamaxı quberniyası, Rusiya imperiyası
Atası Məlik Aslan bəy
Milliyyəti Azərbaycanlı
Fəaliyyəti hərbi qulluqçu
Mükafatları III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni

Mündəricat

  • 1 Həyatı
  • 2 Hərbi karyerası
  • 3 Ailəsi
  • 4 Mükafatları
  • 5 İstinadlar
  • 6 Mənbələr
  • 7 Həmçinin bax

Həyatı

redaktə

Firudin bəy 15 iyun 1811-ci ildə Dizaq mahalının Tuğ kəndində anadan olub.[1] Qədim və nəcib Qarabağın zadəgan Məlik-Aslanovlar ailəsinəndir.[2] Mədrəsə təhsili almışdı.[3] Rus və şərq dillərini bilirdi.[3] Qarabağ atlı alayının zabiti olub.[4][5] Çar ordusunda qulluq edirdi.[3] Kapitan rütbəsi vardı.[3] Həmçinin mülkədar kimi tanınırdı.[4][5]

Hərbi karyerası

redaktə

Firudin bəy Rusiya–Osmanlı müharibəsi (1828–1829) zamanı Qarabağ əyalətinin sakinlərindən yaradılmış 1-ci müsəlman (azərbaycanlı) süvari alayında xidmət etməyə başladı.[6] 1828-ci ildə Soğanlıq döyüşü zamanı Xertvis qalasının alınmasında iştirak edib.[6]

1834-cü ilin noyabrında Varşavaya səfərə göndərilən Zaqafqaziya atlı-müsəlman alayının tərkibində ştabs-kapitan İsmayıl bəy Qutqaşınlı, poruçik Cəfərqulu ağa Bakıxanovla (Abbasqulu ağa Bakıxanovun kiçik qardaşı) birlikdə praporşik Firudin bəy Məlik-Aslanov da olmuşdu.[6] Polşada çar ordusunun tərkibində olarkən Firudin bəy atasının dostu feldmarşal Paskeviçlə rastlaşır. Paskeviç ona xeyli kömək edir.[3] Tarixçi Mir Mehdi Xəzani bu barədə yazır: "Əlhəqq Məlik Aslan bəy Dizaqi o vaxtdan sərdar Paskeviç xidmətində çox layiqli xidmətlər eləmişdi. Orada qoşuna nabələd vaxtı çox tüncü və tədarükat hazırlayıb, sərdarı və qoşunu məmnun və razı eləmişdi. Bir növ ilə sərdar feldmarşal Varşavada olanda dəxi onu razılıq ilə yad etmiş və xatırlamış, oğlu kapitan Firudin bəyə o mükafata görə çox iltifat və mərhəmətlər eləmişdi."[3][7]

Sicil siyahısının 1854-cü ildə tərtib edilən əsasına görə, Firudin bəy 22 oktyabr 1835-ci ildə praporşik, 28 oktyabr 1840-cı ildən poruçik, 2 fevral 1844-ci ildə ştabs-kapitan hərbi rütbələrini alıb.[1][6] 5 sentyabr 1855-ci ildə isə çar ordusunda kapitan dərəcəsinə qədər yüksəlib.[1][3][6]

Döyüşlərdə igidliyinə və şücaət göstərdiyinə görə 1842-ci ildə o 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni ilə təltif edilmişdir.[1]

Ailəsi

redaktə

Həyat yoldaşı Mənsurə xanım.[6]
Övladı Nəriman bəy (1855,Tuğ – ?).[6]
Atası Məlik Aslan bəy Dizaq mahalının son məliyi və naibi olmuşdu, həmçinin rus üsul-idarəsi dönəmində Zəngəzur mahalının da naibi kimi xidmət edirdi.[8]

Mükafatları

redaktə

3-cü dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni (12.06.1842).[1][3]

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 3 4 5 "Arxivlənmiş surət". 2024-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-14.
  2. ↑ "Список Азербайджанская аристократия". (rus.) www.aztekium.pl — Мелик-Асланов, Фирудин-бек Мелик Аслан-бек оглу
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 "Qarabağlı Hərbçilər" (PDF). www.millikimlik.az – Qasım Hacıyev, Ənvər Çingizoğlu, Bakı-Təknur-2011, səh. 188. 2011. 2021-08-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  4. ↑ 1 2 "Məşhur alban sülalələri belə erməniləşdirilib..." www.baki-xeber.com — 07.09.2023.
  5. ↑ 1 2 "Албанцы-христиане исторически жили в Карабахе и создали там свою богатую культуру". (rus.) www.nedelia.az — 08 сентября 2023
  6. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Мелик-Асланов, Фирудин-бек Мелик Аслан-бек оглу". (rus.) www.stroi-archive.ru — Мелик-Асланов, Фирудин-бек Мелик Аслан-бек оглу
  7. ↑ "Qarabağnamələr" (PDF). www.anl.az — II kitab. Bakı, "Şərq-Qərb", 2006, səh. 226.
  8. ↑ "Дизакские мелики Карабаха - непростая история и судьба". (rus.) — Историк Ризван Гусейнов. Oct 20, 2024. CBC TV Азербайджан.

Mənbələr

redaktə
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi. f.24. op.1. d.142. 4.l.42
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi. f.69. оp.1. d.31. l.18
  • Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi. f.10. оp.1. d.135
  • E.E. İsmaylov. Məlik-Aslanovlar nəslinə dair dəqiqləşdirmələr (rus dilində), Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri, Üçüncü Buraxılış. Bakı, "Adiloğlu" nəşriyyatı, 2001, səh. 164–165 ISBN 9952-25-001-0

Həmçinin bax

redaktə

Məlik-Aslanovlar

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Firudin_bəy_Məlik-Aslanov&oldid=8173548"
KISS.AZ