 |
 |
Kiss.az |  |
 |
Nuriyə Ülviyyə Mevlan Civələk — türkiyəli jurnalistdir.
| Nuriyə Civelek | |
|---|---|
| Nuriyə Ülviyyə Mevlan Civələk | |
| Doğum tarixi | 1893 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 9 aprel 1964[1] |
| Fəaliyyəti | jurnalist, qadın hüquqları fəalı[d], sufrajist |
| Fəaliyyət illəri | 1913-cü ildən |
Türkiyənin qadın hüquq mühafizəçisidir. İlk Türkiyəli feminist qadın jurnalının və müsəlman qadın hüquqlarının yaradıcısıdır[2][3].
O, Balıkəsirin Gönen vilayətində 1893-cü ildə anadan olmuşdur.
1893-cü ildə Sofiya və Çərkəz Mahmudun 7-ci qızıdır[4]. Osmanlı imperiyası dövründə Balıkəsirdə anadan olmuşdur. Nuriyyənin ailəsi Kafkasyada yaşadığı müddət ərzində Rusiya imperiyası tərəfindən sürgün edilmişdir. Sürgündən sonra Trabzona ordanda Balıkəsirə gəlirlər. Burada onlar maddi cəhətdən sıxıntı çəkillər[5]. Buna görə də qızlarını 6 yaşında Ulduz saraya göndərirlər. O burada saray tərbiyəsi alır və özündən yaşca çox böyük II Əbdülhəmidlə 1906-cı ildə ailə qurmuş. Bu zaman onun 13 yaşı var idi. Yaşlı olan Hulisə bəy tez bir zamanda vəfat edir və 20 yaşında dul qalır[6][7].1964-cü ildə Türkiyənin Hatayi vilayətində vəfat etmişdir.
Nuriyyə 4 aprel 1913-cü ildə Hulusi bəydən ona qalan mirasla "Qadınlar dünyası" adlı jurnalı açır. 28 may 1913-cü ildə isə o Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti (Osmanlı Qadın Haqqlarının qorunması qurumunu) yaradır. O müsəlman qadınlarının çarşab məsələsini aktuallaşmış və bu jurnal Avropa jurnalları arasına daxil olur. Jurnal hər gün dərc olunurdu. 100-cü buraxılışdan sonra həftədə bir dəfə dərc olunmağa başlayır. 108-ci sayından sonra o siyasətçı əri Rüfət Mevlanın şərəfinə "Mevlan" qoyur[8][9].
Bu jurnalda ilk dəfə müsəlman qadının şəkli dərc olunur. Bu jurnalda işçilərin hamısı qadın idi.
Nuriyyə bu jurnalda yazdığı məqalələrdə qadınlar təhsil, işləmək və s. kimi problemləri işıqlandırır. 1914-cü ildə İnas Darülfünü yaradır[10].
1913–14-cü illərdə Fransada bu jurnal fransızca dərc olunmağa başladı[11].
1967-ci ildə həyat yoldaşı Hatayda bir kitabxana açdırır. Bu kitabxana onun adını daşıyır və 2004-cü ildə burada 9000 kitab qeydə alınmışdır. Həmçinin onun adını daşıyan küçə və bulaqda mövcuddur. 1967-ci ildə qəbri üstündə Türk Qadınları Konyesinin xatirə lövhəsi asılır[12].
 |
 |
KISS.AZ |  |
 |
|