 |
 |
Kiss.az |  |
 |
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Ənvər Məhəmməd oğlu Abbasov (3 iyun 1951, Kövər, Yevlax rayonu) — Azərbaycanın pedaqoq alimi, əməkdar müəllim, pedaqoji elmlər namizədi (1988), dosent (1991).
| Ənvər Abbasov | |
|---|---|
| Ənvər Məhəmməd oğlu Abbasov | |
| Doğum tarixi | 3 iyun 1951 (74 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Elm sahələri | Pedaqogika, xüsusi metodika (Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası) |
| Elmi dərəcəsi | pedaqoji elmlər namizədi |
| Elmi adı | |
| İş yeri | Təhsil İnstitutunun direktor müavini |
| Təhsili | Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutu |
| Mükafatları | |
Ənvər Abbasov 1951-ci il iyunun 3-ü Yevlax rayonunun Kövər (Malbinəsi) kəndində anadan olmuşdur. 1957–65-ci illərdə Kövər kənd səkkizillik məktəbində oxumuşdur. 1965-ci ildə Nizami adına Malbinəsi kənd orta məktəbinin IX sinfinə qəbul olunmuş və 1967-ci ildə orta təhsilini başa vurmuşdur. Həmin ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin) filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. 1971-ci ildə həmin institutu başa vurub təyinatla Yevlax rayonuna göndərilmişdir. 1975-ci ilə qədər həmin rayonunun Kövər kənd və M.F.Axundov adına 1 nömrəli şəhər orta məktəbində dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. Elə ilk məqalələrini ("Boyük sənətkar", "Yuxular və insanlar", "Aşıq Ələsgər novator sənətkardır") də bu dövrdə yazmış, müəllimi mərhum professor Məmmədhüseyn Təhmasibin müsbət rəyini qazanmışdır. 1975-ci ildə şagirdləri Respublika inşa yazı müsabiqəsində ikinci yer tutduğu üçün "Qabaqcıl maarif xadimi" döş nişanı ilə təltif olunmuşdur. Ə.M.Abbasov 1975–77-ci illərdə Yevlax rayon və şəhər maarif şöbələrində (indiki Yevlax rayon təhsil şöbəsi) metodist vəzifəsində işləmişdir. Hələ o dövrdə maarif şöbəsində işləyə-işləyə həm məktəbdə müəllimlik fəaliyyətini davam etdirmiş, həm fəal təhsil işcisi kimi qabaqcıl təcrübənin öyrənilib yayılması ilə məşğul olaraq bülletenlər hazırlayıb çap etdirmiş, həmin bülletenlərə görə o dövrün pedaqoq alimlərinin müsbət rəyini qazanmışdır. Həm də ardıcıl olaraq respublika və rayon mətbuatında filoloji, elmi-metodik, publisistik məqalələrlə çıxışlar etmişdir. 1975-ci ildə "Koroğlu" dastanını tədris edərkən…" adda məqaləsini yazaraq ilk dəfə 1975-ci ildə həmin məqalə ilə "Azərbaycan müəllimi" qəzetində çıxış etmışdir. Ailəlidir, 2 övladı var.[1]
Ənvər Abbasov 1977-ci ildə müsabiqə yolu ilə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pedaqoji Elmlər İnstitunun Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası şöbəsinə elmi işçi vəzifəsinə qəbul olunmuşdur. O, böyük dilci-alim, metodist, professor Əziz Əfəndizadənin rəhbərlik etdiyi bu şöbədə calışmış, kiçik elmi işçi, baş elmi işçi vəzifələrində işləmişdir. 1982-ci ildə dissertanturaya qəbul olunmuş, pedaqoji elmlər doktoru, professor Əziz Əfəndizadənin rəhbərliyi ilə "Rus məktəblərində Azərbaycan dili təlimi məzmununun linqvistik-didaktik problemləri" mövzusunda dissertasiya üzərində işləyərək onu 1988-ci ildə müdafiə etmiş, pedaqoji elmlər namizədi elmi dərəcəsi almışdır. 1990–2000-ci illərdə institutun elmi katibi vəzifəsində işləmiş, 1994-cü ildə professor Əziz Əfəndizadə dunyasını dəyişdikdən sonra institutun Azərbaycan dilinin tədris metodikası şöbəsinə rəhbərlik də ona həvalə olunmuşdur. 200-dən çox elmi-metodik və pedaqoji əsərin, o cümlədən 40-a qədər dərslik, kitab və kitabçanın müəllifi olan Ənvər Abbasov bu dövrdə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası ilə ardıcıl olaraq məşğul olmuş, Azərbaycan dili təlimi məzmununun, eləcə də prosesinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində tədqiqatlara rəhbərlik etmiş və bilavasitə bir tədqiqatçı kimi araşdırmalar aparmışdır. Təlim Azərbaycan dilində olan məktəblərin V, X–XI, təlim rus dilində olan məktəblərin V, X, təlim gürcü dilində olan məktəblərin V–VI sinifləri üçün dərsliklərin müəllifləri olmuşdur. Eyni zamanda məktəbli üçün ilk "Azərbaycanca-rusca lüğət" (1985) kitabını (müəlliflər kollektiv ilə) hazırlamışdır. O, daim Azərbaycan dili müəllimlərini, eləcə də digər müəllimləri maraqlandıran aktual problemlərlə bağlı mətbuatda cıxışlar etmiş və ardıcıl olaraq onları istiqamətləndirmək üçün tövsiyələr vermişdir.
Ənvər Abbasov 2000-ci ildə Təhsil Problemləri İnstitunda direktor müavini, 2004-cü ildən isə direktor müavini vəzifəsi ilə yanaşı, ölkəmizdə ilk dəfə yaranmış Kurikulum Mərkəzinin direktoru vəzifəsinə təyin olunur və Respublikada aparılan Təhsil İslahatlarının fəal iştirakçısı kimi çıxış edir. Azərbaycan Respublikası təhsil nazirinin "İşçı qruplarının yaradılması haqqında" 08.02.2006-cı il tarixli, 87 nömrəli əmri ilə qrupların səmərəli fəaliyyətinin təmin olunması, onların işinin əlaqələndirilməsi və tənzimlənməsi məqsədilə lazımi tədbirlərin həyata keçirilməsi və fənn kurikulumlarının hazırlanması işinin istiqamətləndirilməsinə rəhbərlik edən şəxslərdən biri kimi fəaliyyət göstərir. Onun rəhbərliyi ilə İnstitutda ölkəmizin təhsil tarixində ilk hadisə kimi nətcəyönümlü təhsil kurikulumlarının ("Azərbaycan Respublikasında ümumi təhsilin konsepsiyası (Mill Kurikulumu) və ümumi təhsil məktəbləri üçün 21 fənn üzrə standart və kurikulumlar hazırlanır. Onların hazırlanmasında 300-dən cox müəllim, məktəb rəhbəri və təhsil mütəxəssisi iştirak edir. Həmin sənədlər 2006, 2007, 2011-ci illərdə təsdiq olunaraq məktəblərin istifadəsinə verilir. "Kurikulum islahatı" alt-komponentinin koordinatoru Aydın Əhmədovla birgə çapa hazırladığı ibtidai siniflər üçün fənn kurikulumları ("Ümumtəhsil məktəblərinin I–IV sinifləri üçün fənn kurikulumları" adda) 2008-ci ildə "Təhsil" nəşriyyatında nəşr olunur. (Azərbaycan təhsilinin tarixində ilk dəfə hazırlanmış bu kurikulumlarda ilk təhsil standartları, strategiyaları və qiymətləndirmə mexanizmləri əhatə Edilmişdir.) O, "Kurikulumların hazırlanması və tətbiqi məsələləri" (Bakı, Kövsər nəşriyyatı, 2008), "Kurikulum islahatı: tətqiqatlar və nəticələr" (Bakı, Mütərcim nəşriyyatı, 2011), "Ümumi təhsilin fənn standartları I–XI siniflər" (Bakı, Mütərcim nəşriyyatı 2012), "Yeni təhsil proqramlarının (kurikulumların) tətbiqi məsələləri" (Bakı, Mütərcim nəşriyyatı, 2014), "Azərbaycan Respublikasında məktəbəqədər təhsil proqramı(kurikulumu)" (Bakı, ARTPİ-nin TTM-nın nəşriyyatı, 2014), "Məktəb kurikulumları" (Bakı, ARTPİ-nin TTM-nın nəşriyyatı, 2015), "Azərbaycan Respublikasının ümumtəhsil məktəbləri üçün Azərbaycan dili fənni üzrə təhsil proqramı (kurikulumu) (V–XI siniflər)" (Bakı, ARTPİ-nin TTM-nın nəşriyyatı, 2015), "Kurikulum islahatı: biblioqrafik məlumat" (Bakı, ARTPİ-nin TTM-nın nəşriyyatı, 2016), "Standart və kurikulumlar: nəzəri və praktik məsələlər" (Bakı, 2016) adda tətqiqatların aparılmasına və nəşr olunmasına rəhbərlik edir.[1]
Ənvər Abbasov təhsil islahatları dövründə dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində təhsil təcrübələrini öyrənmək məqsədi ilə səfərlərdə olmuşdur. Xüsusilə kurikulumların hazırlanması ilə bağlı ABŞ-nin (2001), Finlandiyanın (2003,2012), İsveçin (2003), Hollandiyanın (2005), Avstraliya[1] nın (2006), Kanadanın (2007), Litvanın (2009), Braziliyanın (2010) kurikulumların hazırlanması sahəsindəki təcrübələrini öyrənmiş, Azərbaycanda məktəbəqədər təhsil və ümumi təhsil pillələrinin yeni məzmun və texnologiyalarının hazırlanması və tətbiqinə rəhbərlik etmiş ondan istifadə olunması üçün təkliflərlə cıxışlar etmişdir.
Ənvər Abbasov 2010-cu ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin dosenti vəzifəsində işləyir. Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası fənnindən dərs deyir. O, Azərbaycan dilinin təliminin problemləri üzrə ardıcıl olaraq tədqiqatlar aparır. Azərbaycan dili təliminin həm Azərbaycan məktəblərində, həm də digər dillərdə olan məktəblərdə öyrədilməsi istiqamətində apardığı araşdırmaların nəticələrindən ümumtəhsil məktəblərində istifadə olunur. Xüsusilə Azərbaycan dili təlimi məzmununun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar gəldiyi nəticələr, irəli sürülmüş təkliflər tətbiq edilir. Ə.M.Abbasovun hazırlamış olduğu "Azərbaycan dili" (Ümumtəhsil məktəblərinin V–XI sinifləri üçün proqram) (2002), Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası (ali təhsilin bakalavr pilləsi üçün) (2003), Azərbaycan dili (təlim qeyri-dildə olan məktəblər üçün proqram)(2004) proqramlar onun təlimin məzmunu üzrə apardığı araşdırmalarının nəticəsi kimi meydana cıxır. İstər orta, istərsə də ali təhsil müəssisələri üçün hazırlanmış bu proqramlarda Azərbaycan dilinin müasir zamanda daha keyfiyyətli öyrədilməsi istiqamətində optimal məzmunun hazırlanmasını diqqət mərkəzində saxlanılmışdır.
Ə.M.Abbasov Azərbaycan dili təlimi məzmunu ilə bağlı apardığı tədqiqatlarının nəticələrindən həm də müəllimlərin səmərəli pedaqoji fəaliyyətə yönəldilməsi işində də istifadə etmiş, vaxtaşırı Azərbaycan dili müəllimlərini istiqamətləndirmək üçün tövsiyələr hazırlayaraq çap etdirmişdir. Bu tövsiyələrin, əsasən, iki istiqamətdə olduğu müşahidə edilir. Onlardan birincisi, müvafiq məsələlərə aid olan metodiki məqalələrdir ki, bunlar bilavasitə müəllimin strateji fəaliyyətini dəstəkləmək, ona təlim texnologiyalarının seçilməsində yardım göstərmək məqsədi daşıyır. İkincisi isə nümunəvi planlaşdırmaların hazırlanmasından ibarətdir. Bu planlaşdırmalar müəllimlərin daha çox çətinlik çəkdikləri planlaşdırma fəaliyyəti ilə əlaqədardır ki, Ə.Abbasov bu məsələni də həmişə özünün elmi-metodik yaradıcılığında prioritet istiqamətə çevirmişdir.
Ənvər Abbasovun elmi yaradıcılığının əsas istiqamətlərindən birini də Pedaqogika nəzəriyyəsinə aid olan didaktika üzrə apardığı tədqiqatlar təşkil edir. Bu tədqiqatlar daha cox müasir məktəbin tələbatları ilə bağlı araşdırmalardır. Xüsusilə ümumi təhsil sahəsində yeni siyasətin müəyyən olunması, yeni məzmunun yaradılması, yeni texnologiyaların hazırlanması istiqamətində aparılan tədqiqatlardır.
Ənvər Abbasovun elmi-pedaqoji fəaliyyəti hökumətimiz tərəfindən dəyərləndirilmişdir. O, 2005-ci ildə Azərbaycan Respublikasının "Tərəqqi" medalı, 2006-cı ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi fəxri adı və 2021-ci ildə III dərəcəli "Əmək" ordeni ilə təltif olunmuşdur.
2022 ci ildən Bakı Slavyan Universiteti -prorektor
№ 3,2021, səh.4-11 https://www.arti.edu.az/noduploads/book/elmi-asarlar-2021-3-qisaldilmis.pdf
INNOVATIVE SCIENCES CONGRESS November 24-26, 2023 / ANKARA səh. 349-353 https://www.24kasim.org/_files/ugd/614b1f_206143a9e6a54824bc8150595c1d89e0.pdf
 |
 |
KISS.AZ |  |
 |
|