. Kiss.az

Ibn Hecer El Heytemi - Wikipedia - Kiss.az

Ana Səhifə - Ibn Hecer El Heytemi

İbn Həcər əl-Heytəmi (ərəb. ابن حجر الهيتمي‎) və ya Əbül-Abbas Şəhabəddin Əhməd ibn Məhəmməd ibn Əli ibn Həcər əl-Heytəmi əs-Sədi (fevral 1504, Əl-Heyatim[d], əl-Qərbiyyə mühafəzəsi[d] – fevral 1566, Məkkə, Həbəşistan əyaləti) — fəqih, mühəddis və ədib.[1]

İbn Həcər əl-Heytəmi
ərəb. ابن حجر الهيتمي‎
Doğum tarixi fevral 1504
Doğum yeri
  • Əl-Heyatim[d], əl-Qərbiyyə mühafəzəsi[d], Misir
Vəfat tarixi fevral 1566
Vəfat yeri
  • Məkkə, Həbəşistan əyaləti, Osmanlı imperiyası
Dəfn yeri
  • Cənnətül-müəlla
Elm sahələri fiqh, təfsir, kəlam
Təhsili
  • Əl-Əzhər Universiteti
Tanınmış yetirmələri Əli əl-Qari

Bioqrafiyası

redaktə

İbn Həcər əl-Heytəmi, hicri 909-cu ildə (miladi 1503–1504) Misirin Heytəm kəndində anadan olmuşdur. Onun "əl-Heytəmi" nisbəsi bu kəndin adından gəlir. Ulu babaları kimi az danışdığı üçün ona "İbn Həcər" (azərb. daşın oğlu‎) ləqəbi verilmişdir. Uşaqlıqdan elmə böyük maraq göstərmiş və gənc yaşlarında Qahirəyə gələrək (hicri 924) məşhur əl-Əzhər universitetində təhsil almışdır. Burada dövrünün ən nüfuzlu alimlərindən dərs almışdır. Şəhabəddin ər-Rəmli, Zəkəriyya əl-Ənsari, İbn ən-Nəccar əl-Fütuhi və Əbu Həsən əs-Siddiqi[1] kimi müəllimlər vasitəsilə fiqh, hədis, təfsir, kəlam, ədəbiyyat və ərəb dili sahələrində dərin elmi biliklərə yiyələnmişdir. Əl-Heytəmi tədris və yazı fəaliyyətlərini Məkkədə davam etdirmiş və orada böyük elmi nüfuz qazanmışdır. Hicri 974-cü (miladi 1567) ildə Məkkədə vəfat etmişdir.[2]

Əsərləri

redaktə

İbn Həcər əl-Heytəmi çox məhsuldar bir alim olmuş və müxtəlif sahələrdə 100-dən çox əsər qələmə almışdır. Onun əsərləri əsasən Şafii fiqhini izah və təhlil edən fundamental qaynaqlar sayılır. Ən məşhur əsərlərindən bəziləri bunlardır:

  • Tuhfətül-Muhtac. Şafii fiqhində ən mühüm əsərlərdən biridir. İmam Rəfiinin "Minhəc" adlı əsərinə yazılmış geniş bir şərhdir. Bu əsər Şafii fiqhinin başlıca hüquqi qaynaqları arasında sayılır.
  • əl-Fətəva əl-Fiqhiyyə əl-Kubra. Müxtəlif fiqhi məsələlərə dair verdiyi fətvaların toplandığı dörd cildlik əsərdir.
  • əz-Zəvacir an İqtiraf əl-Kəbair. Böyük günahları izah edən, Quran və Sünnəyə əsaslanaraq müsəlmanları bu günahlardan uzaq durmağa təşviq edən mühüm bir əxlaqi əsərdir.
  • İanətüt-Talibin. Şafii fiqhində şərhlər və izahlarla zəngin fiqhi risalədir.
  • əd-Durrul-Muntəşir. Hədis elmi və onun qaydaları haqqında yazdığı əsərlərdən biridir.
  • əs-Savəiqul-muhriqa. Raşidi xəlifələrinin leqallığını isbat və şiələrin bu mövzudaki görüşlərini tənqit məqsədilə qələmə alınmış əsər olub, hicri 950-ci ildə (1544) tamamlanmışdır.[1]

İbn Həcər əl-Heytəminin əsərləri bu gün də fiqh tədrisində geniş istifadə olunur və İslam hüququnun inkişafında mühüm rol oynamışdır.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 3 "ابن حجر الهيتمي". 08.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
  2. ↑ "ابن حجر الهيتمي". Archived from the original on 2023-12-31. İstifadə tarixi: 2025-04-08.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=İbn_Həcər_əl-Heytəmi&oldid=8187530"
KISS.AZ