Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
1920–1936-cı illərdə Azərbaycanda repressiya qurbanlarının siyahısı — 1920–1936-cı illərdə Azərbaycanda repressiya qurbanı olmuş insanların siyahısı.
Güllələnənlər arasında Azərbaycan ordusunun 12 generalı, 27 polkovnik və podpolkovniki, 46 kapitan, ştabskapitan, poruçik və podporuçiki, 146 praporşik və podpraporşiki, 267 digər hərbi qulluqçusu da var idi.[1]
Adı və soyadı | Vəzifəsi, rütbəsi və ya peşəsi | İttiham | Ölüm | ||
---|---|---|---|---|---|
Tarix | Yaşı | Yeri | |||
Murad Tlexas | Bakı general-qubernatoru | 29 may | 45 | ||
Əliyar bəy Haşımbəyov | Cənub-qərbi Azərbaycan
general-qubernatoru |
Gəncə üsyanı | 29 may | 64 | Nargin adası |
Xudadat bəy Rəfibəyli | Gəncə general-qubernatoru | Gəncə üsyanı | 1 iyun | 43 | Xəzər Dənizinin
adalarından birində |
Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı | Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin
Baş Ərkani-hərbinin rəisi; Baş Qərərgahın Növbətçi generalı; Bakı İstehkamçılar Hissəsinin rəisi. |
Gəncə üsyanı | 12 iyun | 36 | Nargin adası |
İbrahim ağa Usubov | general-mayor | 16 iyun | 48 | Nargin adası | |
Məmməd bəy Sulkeviç | general-leytenant | 15 iyul | 54 | Bayıl həbsxanası | |
Süleyman bəy Sulkeviç | general-leytenant | 15 iyul | 54 | Bayıl həbsxanası | |
Quda Qudiyev | Bakı polismeystri, Bakı Şəhər
Rəisi, general |
29 avqust | 40 | ||
Davud bəy Yadigarov | general-mayor | 39 | |||
Əmir Kazım mirzə Qovanlı-Qacar | general-mayor | 67 | |||
Məhəmməd Mirzə Qacar | general-mayor | 48 | |||
Feyzulla mirzə Qovanlı-Qacar | general-mayor | 48 | |||
İsmayıl xan Ziyadxanov | Xarici işlər nazirinin müavini | 53 | |||
Nağı bəy Əlizadə | Parlamentinin Mühafizə
Dəstəsinin rəisi, podpolkovnik.[1] |
23 | |||
Yaqub bəy Axmetyev | |||||
Həbib bəy Səlimov | general-mayor | 30 dekabr
saat 10:30 |
39 | Nargin adası |
Yanvar ayının 1-dən 1922-ci il yanvar ayının 1-dək güllələnənlər:
1921-ci ilin iyununda Azərbaycan Milli Müdafiə İslam Firqəsinin rəhbərlik də daxil olmaqla 230 nəfər fəal üzvü həbs edildi. Həbs edilənlərdən 22 nəfəri güllələndi (əsasən rəhbərlik), 61 nəfər 5 il müddətinə, 15 nəfər 1 il müddətinə azadlıqdan məhrum edildi; 14 nəfərə isə 5 il icbari həbs cəzası hökmü oxundu.[3]
1923-cü il yanvar ayının 1-dən 1924-cü il yanvarın 1-dək (Az. ÇK-nın Kollegiya İclasının materiallarına əsasən) güllələnən 89 nəfərin siyahısı:
"İstiqlal" qəzetinin 19-cu nömrəsində Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Azərbaycandan Dağlıq Qarabağı ayırıb ermənilərə verilməsi əleyhinə müsavatçıların bəyanatları və digər bu kimi məqalalər verilmişdir.
Bundan təxminən dörd ay sonra Birləşmiş Dövlət Siyasi İdarəsinin Kollegiyası yanında xüsusi şuranın 25 aprel 1924-cü il tarixli qərarı ilə Cəfər Cabbarlı istisna olmaqla, iyirmi nəfərə yaxın istiqlalçı, o cümlədən, Hacıbaba Cəbiyev 3 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilməklə Murmansk vilayətinə, Solovki ölüm düşərgəsinə sürgün edildi.
1927-ci ilin aprel ayında Moskvadan gələn bir əmrlə ilk qrup "sərbəst" buraxılmışdı. Bu qrupun ən üzvlərindən Nəsrullah İsrafilzadə və Əbdülrəhman Dai Urala sürgün edildilər. Onlar orada üç il yaşadılar. Digərləri SSRİ daxilində istədikləri yerdə yaşamaq haqqını aldılar.
Solovki Əsir Düşərgəsinə gələn birinci qrupun üzvləri:
1926-cı ilin fevral-mart aylarında Bakıda keçirilən Birinci Türkoloji Qurultayda Əli Yusifzadə katib, atası Mirzə Cəlal tərcüməçi kimi iştirak edib. Qurulyat başa çatandan üç gün sonra, yəni martın 8-də Azərbaycan Fovqəladə Komissiyasının əməkdaşı Vasinin əmri ilə Əhməd Hacınski, Dadaş Həsənov və Əli Yusifzadə evlərində axtarış aparılmaqla həbs ediliblər[4]
1926-cı il martın 11-də Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının sərəncamı ilə Mərkəzi Komitənin üzvləri Dadaş Həsənov, Əhməd Hacınski, Mərkəzi Komitənin müvəkkili Əli Yusifzadə və 34 nəfər partiya üzvü həbs edilmişdi. Oktyabr ayında keçirilən növbəti həbslər zamanı partiyanın 31 üzvü həbs edilmiş və bununla da Mərkəzi Komitənin ikinci tərkibi ləğv edilmişdir.[5][6]
Azərbaycanlı məhbuslar qrupu Solovkiyə, Şimal Buzlu okeandakı Ağ dənizin Oneqa körfəzindəki adalardakı həbs düşərgələrinə gətiriblər. Bu qrupda əsasən zabit və maarifçi ziyalılar olub. Onları Baltik-Amur kanalının çəkilişində işlətməyə başlayırlar.
Naxçıvandan 15 nəfər sürgün olinmuşdur
Azərbaycandan 20 nəfər sürgün olunmuşdur.
Solovki Əsir Düşərgəsi gəlmiş 3 qrup əsir.
Solovki Əsir Düşərgəsinə gəlmiş 4-cü qrup 100 nəfər əsirdən ibarət olmuşdur. Dördüncü qrup Papas adasından 3 kilometr məsafədə karantində yerləşirdi.
1930-cu il aprel üsyanı iştitakçısı.
Milac işinə gör güllələnənlər:
10 il həbs cəzası alanlar:
1931-ci ildə güllələnənlərin adlı siyahısı:
1932-ci ildə 52 nəfər güllələnmişdir
Marduxayev Balaqardas
1934-cü ildə 35 nəfər güllələnmişdir:
1935-ci ildə 65 nəfər güllələnmişdir.