Portal Cografiya - Wikipedia - Kiss.az

Seçilmiş məqalə

Qars vilayəti (rus. Карсская область) — Cənubi Qafqazda, 3 mart (19 fevral ^{Yuli təqvimi})  1878 – 14 sentyabr (1 sentyabr ^{Yuli təqvimi})  1917-ci illərdə Rusiya İmperiyası, 14 sentyabr (1 sentyabr ^{Yuli təqvimi}) – 7 noyabr (25 oktyabr ^{Yuli təqvimi}) 1917–ci ildə Rusiya Respublikası, 22 aprel (9 aprel ^{Yuli təqvimi}) – 26 may 1918–ci ildə Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Qars şəhəri idi. Hazırda bu ərazi Türkiyə Respublikasının əsasən Ərdəhan və Qars illərinə, qismən isə Ərzurum ilinə və Ermənistan Respublikasının Şirak mərzinə daxildir.

Yaxşı məqalə

Laptevlər dənizi — Şimal Buzlu okeanın akvatoriyasına daxil olan dəniz. Sibirin şimalında, Taymır yarımadası, Şimal Torpağı (qərb) və Yeni Sibir adaları (şərq) arasında yerləşir. Dəniz rus qütb tədqiqatçıları, iki əmioğlu Dmitri və Xariton Laptevlərin şərəfinə adlandırılmışdır. Dəniz sərt kontinental iqlimə və 0 °C-dən aşağı temperatura malikdir. Bütün Arktik dənizlərdə olduğu kimi duzluğu nisbətən zəifdir. İlin on ayı buzla örtülü olur. Əsasən avqust və sentyabr ayları buzdan azad olur. Kasıb flora və faunaya malikdir.

Adalarının bir çoxunda yaxşı qalmış mamont qalıqları vardır. Dəniz dibində zəngin faydalı qazıntıların olması ehtimalı yüksəkdir. Sahilində yerləşən ən böyük yaşayış məntəqəsi və limanı Tiksi qəsəbəsidir. Sahilləri inzibati baxımından Rusiya Federasiyasının Krasnoyarsk diyarı (Taymır Dolqan-Nenes rayonu) və Saxa Respublikası (Ust-Yana, Bulunski və Anabar ulusları) ərazisinə daxildir.

Şəxs

Ameriqo (Ameriko) Vespuççi (it. Amerigo Vespucci, lat. Americus Vespucius; 9 mart 1454, Florensiya, Florensiya Respublikası — 22 fevral 1512, Sevilya, İspaniya) — florensiyalı səyyah, adı ilə Amerika qitəsinin adlandırıldığı ehtimal olunur. Amma digər bir fərziyyəyə görə o, artıq özünü mövcud qitənin şərəfinə bu cür adlandırıb. Xristofor Kolumbun "Amerika"nı kəşf etməsi portuqalları ciddi narahat etməyə başladı. Verdikləri "hədiyyəni" geri qaytarmaq bir nömrəli problemə çevrilmişdi. Lakin ispanlar Amerika qitəsini şimallı-cənublu öyrənməkdə davam edirdilər. Yeni Dünyanın tədqiq edilməsində artıq Ameriqo Vespuççi görkəmli şəxsiyyət sayılırdı. Yazılarına əsaslansaq o, 4 dəfə – 1497, 1499, 1501, 1503-cü illərdə Amerikada olmuşdur.

Bilirsinizmi?

• 11 iqlim tipindən (V.V.Keppenə görə) 8-i hansı ölkədə mövcuddur...
• Dünyanın ən dərin çökəkliyi hansı okeandadır...
• Azərbaycanda neçə milli park vardır...
• Ekologiya nə deməkdir...
• Azərbaycanda Qırmızı kitaba daxil olan heyvanlar və bitkilər hansılardır...
• Azərbaycanda ən nadir və iri yırtıcı hansıdır...
• Azərbaycanda ən iri su anbarı hansıdır...
• Dünyanın ən iri qapalı su hövzəsi hansıdır...

Kateqoriyalar

Seçilən şəkil

Təbiət möcüzələri

Tri Brata (Üç qardaş) — qrup şəkilindən dəniz üzərinə çıxmış üç qaya. Avaçi buxtasının girişində yerləşir. Adalar istər Petropavlovsk-Kamçatski şəhəri və Avaçi buxtasının simboludur. Əfsanəyə görə bu qayalar buxtanı sunamidən qoruyur.

Bu ayda...

• 1 sentyabr 1920 — Fransanın dəstəyi ilə Livan dövləti yaranır.
• 1 sentyabr 1962 — İranda baş verən zəlzələdə 20 000 nəfər həlak olur.
• 2 sentyabr 1781 — Los-Anceles şəhərinin əsası qoyulur.
• 3 sentyabr 1933 — Sovet alpinisti Yevgeni Abalakov SSRİnin ən yüksək nöqtəsi olan Kommunist (indiki İsmayıl Somoni) zirvəsini (7 495 metr) fəth edir.
• 4 sentyabr 1774 — Ceyms Kuk Yeni Kaledoniyanı kəşf edir.
• 4 sentyabr 1988 — Banqladeşdə sel 300 nəfərin həyatına son qoydu, 20 000 nəfər isə evsiz eşiksiz qaldı.
• 4 sentyabr 973 — böyük alim və mütəfəkkir Əl-Biruni anadan olmuşdur.
• 5 sentyabr 1980 — İsveçrədə dünyanın ən uzun magistral tuneli olan Qotard avtomobil tuneli açılır.
• 6 sentyabr 1492 — Kolumbun ekspedisiyası Kanar adalarını tərk edərək qərbə istiqamət alır.
• 6 sentyabr 1522 — Fernan Magellanın başladığı dünya səyahəti 12 nəfər sağ qalan dənizçi ilə başa çatdırılır.
• 8 sentyabr 1522 — Fernan Magellanın ekspedisiyana daxil olan Viktoriya gəmisi səyahəti tamamlayaraq geri dönür.
• 11 sentyabr 1823 — İngilis iqtisadçısı David Rikardo vəfat edib.
• 11 sentyabr 1830 — Ekvador dövləti yaranır.
• 11 sentyabr 1881 — İsveçdə torpaq sürüşməsi nəticəsində 1 200-ə yaxın insan həlak olur.
• 11 sentyabr 2003 — Aşqabadda Xəzər dənizinin hüquqi statusuna dair Konvensiyanın hazırlanması üzrə xüsusi işçi qrupunun 11-ci iclası keçirilir.
• 12 sentyabr 1504 — Kolumb dünya səyahətinə çıxır.
• 13 sentyabr 1788 — Nyu-York ABŞ-ın paytaxtı elan edilmişdir
• 13 sentyabr 1922 — Əlcəzairdə Yer kürəsinin ən yüksək temperaturu qeydə alınmışdır (kölgədə + 58 C).
• 15 sentyabr 1254 — İtalyan səyyah Marko Polo anadan olmuşdur.
• 16 sentyabr 1492 — Xristofor Kolumb Sarqas dənizini kəşf edir.
• 16 sentyabr 1906 — Amundsen cənub qütbünü kəşf edir.
• 16 sentyabr 1925 — rus və sovet riyaziyyatçısı, fiziki və coğrafiyaşünası, qeyri-stasionar kainat nəzəriyyəsinin banisi Aleksandr Fridman anadan olur.
• 20 sentyabr 1519 — Fernan Magellan 270 nəfər və 5 gəmiylə İspaniyadan yola çıxmışdır
• 25 sentyabr 1493 — Kolumb ikinci dəfə Amerikaya səyahətə yola düşür.
• 30 sentyabr 1961 — Suriya müstəqilliyini elan edir.

Maraqlı faktlar

Qaraboğazgöl körfəzini Xəzər dənizi ilə birləşdirən eyni adlı boğazı dənizdən(göl) körfəzə axan çay hesab etmək olar. Uzunluğu 10 km, eni 200 metr olan bu çay Xəzərdən körfəzə doğru daima axır.