Alfons Fomiç Kozell-Poklevski (rus. Альфонс Фомич Поклевский-Козелл; 1809 və ya 1810 – 28 avqust (9 sentyabr) 1890) – polyakəsilli Rusiya iş adamı və sosial aktivisti. O, XIX əsrdə Rusiya Sibirinin ən varlı sahibkarlardan biri olmuşdur. "Sibirin vodka kralı" kimi tanınmış, daha sonra "sibirli Rokfeller" adlandırılmışdır.[1][2]
Alfons Kozell-Poklevski | |
---|---|
![]() | |
Doğum tarixi | 1809 və ya 1810 |
Vəfat tarixi | 28 avqust (9 sentyabr) 1890 |
Fəaliyyəti | iş adamı |
Mükafatları |
![]() |
![]() |
Alfons Kozell-Poklevski 1809-cu ildə Rusiya imperiyasının Vitebsk qubernasiyasına daxil olan Lepelski qəzasında doğulmuşdur. O, əslən Litva zadəganlığından olan və polyaklaşdırılmış bir ailəyə mənsub idi. Əvvəlcə Polotskda yerləşən məktəbdə oxumuş, daha sonra Vilna Universitetinə daxil olmuşdur. Məzun olduqdan sonra Sankt-Peterburqda maliyyə üzrə dövlət qulluqçusu kimi işləməyə başlamışdır. 1837-ci ildə Rusiya Maliyyə Nazirliyi tərəfindən mükafatlandırılmışdır. Polyak olduğu üçün ayrı-seçkiliyə məruz qalmış və bu səbəbdən 1838-ci ildə Sibirə köçməyə qərar vermişdir. 1839-cu ildə Pyotr Qorçakovun administrasiyasında işləməyə başlamışdır.[1]
Kozell-Poklevski Sibirdə biznes fəaliyyəti ilə məşğul olmağa qərar vermişdir. Əvvəlcə müxtəlif tacirlər və iş adamları üçün işləmişdir. 1843-cü ildə buxarla işləyən qayıq satın almış və yerli çaylarla hərəkət etməyə icazə verən imtiyaz əldə etmişdir. Qayığı yeniləmiş və 1846-cı ildə Qərbi Sibirdə ilk mütəmadi çatdırılma xidmətinin əsasını qoymuşdur. Ob və İrtış çaylarında fəaliyyət göstərən bu xidmət üçün qayıqların sayını üçə çatdırmışdır. 1852-ci ildə dövlət qulluğundan ayrılmış və bütün diqqətini biznesinə yönəltmişdir. Tobolsk və Tümendə alış-veriş mərkəzləri açmışdır. 1869-cu ildə Taliçada spirtli içkilərin istehsalı ilə məşğul olan zavod satın almışdır. Bu, onun ən uğurlu biznesinə çevrilmiş, biznesi digər əlaqəli müəssisələr və məhsullarını satan mehmanxanalar şəbəkəsi tərəfindən dəstəklənmişdir. On il ərzində Qərbi Sibirdə və ətraf regionlarda vodka istehsalı üzərində monopoliya qurmuşdur. Biznesinə şərab və pivənin istehsalı da daxil idi. Şirkət məhsullarının keyfiyyətinə görə beynəlxalq mükafatlara layiq görülmüş və o, "Sibirin vodka kralı" kimi tanınmışdır.[1]
Kozell-Poklevskinin biznesi sadəcə çatdırılma və spirtli içkilərlə məhdudlaşmamışdır. O, bir sıra mədənçilik və metallurgiya müəssisələrinə də sərmayə qoymuşdur. Trans-Sibir dəmiryolunun tikintisi üçün sərmayə yatırmış, Rusiyada ilk fosfor zavodunu tikdirmiş, Qərbi Sibirdəki şüşə istehsalının yarısına nəzarət etmiş və 1866-cı ildə buxarla işləyən un dəyirmanının tikintisinin başa çatmasından sonra regional un bazarında əsas pay sahibi olmuşdur.[1]
1890-cı ildə öləndə "Poklewski Brothers Trading House" adlanan şirkətinin ümumi dəyəri dörd milyon rubl təşkil edirdi, 17 şəhər və qəsəbədə sərmayəyəsi var idi və 4500-dən çox işçiyə malik idi. Şirkət iki oğlu tərəfindən idarə olunmuş və 1917-ci ildəki Rusiya inqilabına qədər fəaliyyət göstərmişdir.[1][2]
Kozell-Poklevski bir çox xeyriyyə işi ilə məşğul olmuş, Sibirə sürgün edilmiş polyaklara dəstək göstərmişdir. Bir çox katolik kilsəsinin, xəstəxananın, körpələr evinin, məktəbin, yetimxananın, eləcə də, bir yetimxananın və evsizlər üçün restoranın tikintisi və fəaliyyəti üçün sponsor olmuşdur.[1][2]
Taliça şəhərində yaşamışdır. Evliliyindən bir neçə uşağı olmuşdur: İvan Kozell-Poklevski, Vinkenti Kozell-Poklevski və Stanislav Kozell-Poklevski.[1]