Left 4 Dead - Wikipedia - Kiss.az

"Left 4 Dead" videooyunu, dörd nəfər iştirakçıdan ibarət qrupun üzvü qismində icra edilən birinci şəxs atıcı simulyasiya sistemidir. İştirakçı tərəfindən müvafiq tərəfdaşların olmaması halında, proqram təminatı avtomatlaşdırılmış idarəetmə mexanizmləri (botlar) vasitəsilə digər iştirakçıların funksiyalarını həyata keçirir. Qeyd olunan personajlar aqressiv davranış törədən virus infeksiyasına məruz qalmış şəxslərə qarşı mübarizə tədbirlərində iştirak edirlər.^[2][3] Videooyunun əsas məqsədi yalnız infeksiyaya məruz qalmış şəxslərin zərərsizləşdirilməsindən ibarət olmayıb, həmçinin həyati funksiyaların qorunması və əvvəlcədən müəyyən edilmiş təhlükəsiz zonaya təxliyənin təmin edilməsindən ibarətdir. Videooyunun fəaliyyəti "Rejissor" adlı süni intellekt alqoritmi tərəfindən tənzimlənir ki, bu da istifadəçinin fəaliyyət göstəriciləri əsasında virtual mühiti monitorinq edərək modifikasiya edir (hər bir sessiya zamanı fərqli istifadəçi təcrübəsi təmin edir, məsələn, istifadəçinin sağlamlıq göstəricilərinin aşağı olduğu hallarda qarşı tərəfin say tərkibini azaldır).^[4]

Müvafiq oyun vasitəsinin atıcı kateqoriyasına aid edilməsinə baxmayaraq, əsas xüsusiyyəti fərdi fəaliyyətdən daha çox kollektiv əməkdaşlığa əsaslanmasındadır. İştirakçı şəxs daimi olaraq digər üç müttəfiq tərəflə qarşılıqlı dəstək mexanizmini təmin etməlidir, belə ki, müvəffəqiyyətin əldə edilməsi məhz qrup fəaliyyətinin koordinasiyalı təşkilindən asılıdır. Sistemdə tətbiq edilmiş xüsusi rəngli konturlaşdırma texnologiyası sayəsində manеələr arasından komanda üzvlərinin vizual müşahidəsi mümkündür. Bu funksional imkan iştirakçıların birgə fəaliyyətinin və qrup şəklində hərəkət koordinasiyasının səmərəli təşkilinə şərait yaradır. İştirakçı personajın sağlamlıq göstəricilərinin tükənməsi halında, həmin şəxs digər komanda üzvünün yardımına ehtiyac duyur. Müvafiq xilasetmə əməliyyatından sonra fəaliyyətin davam etdirilməsi mümkündür, lakin əksər hallarda sağlamlıq göstəriciləri əvvəlki səviyyədən aşağı olacaqdır. Qeyd edilməlidir ki, hər hansı müalicəvi yardım almadan personajın iki dəfə məğlubiyyətə uğraması halında, üçüncü belə hadisədən sağ çıxması qeyri-mümkündür. Bu vəziyyət daimi ölüm statusu ilə nəticələnir və müvafiq iştirakçının oyun prosesində iştirakının dayandırılmasına səbəb olur.

Kampaniya rejimində oyunçu tərəfindən idarə edilən subyektin həyat funksiyalarının dayandırılması halında, məhdud həcmli qapalı məkanda və ya xüsusi təyinatlı otaqda yenidən fəaliyyətə başlaması nəzərdə tutulmuşdur. Həmin subyektin oyun prosesinə yenidən inteqrasiyası yalnız digər iştirakçı tərəfindən aşkar edilməsi və müvafiq məkandan çıxarılmasına dəstək göstərilməsi şərtilə mümkündür.^[5] Oyunçunun qarşıya qoyulmuş hədəfə nail ola bilmədiyi təqdirdə, süni intellekt vasitəsilə avtomatik reanimasiya proseduru həyata keçirilməyəcəkdir. Bu halda oyunçu başlanğıc nöqtəsindən və ya əvvəlcədən müəyyən edilmiş nəzarət məntəqəsindən prosesə yenidən başlamalı olacaqdır. İştirakçılar öz sərəncamlarında olan tibbi yardım ləvazimatlarını və ağrıkəsici preparatları bölüşməklə qarşılıqlı dəstək göstərə bilərlər. "Left 4 Dead" oyun proqramında atəş açma prosesi zamanı komanda üzvlərinə təsadüfi xəsarət yetirmə ehtimalı mövcuddur (dost atəşi). Bu səbəbdən, sağ qalan iştirakçıların salamatlığının təmin edilməsi məqsədilə yüksək ehtiyatlılıq tədbirləri göstərilməlidir.

Müvafiq oyun proqramının istifadəçiləri sürətli menyu sistemi vasitəsilə səsli komanda və göstərişlərdən istifadə etmək imkanına malikdirlər ki, bu da onların taktiki fəaliyyətlərinin təşkilində istifadə oluna bilər.^[6] Hər bir sağ qalmış iştirakçı üçün 1000-dən artıq fərdi ifadə qeydiyyata alınmışdır. İstifadəçilər silahlarında mövcud olan işıqlandırma vasitələrinin köməyi ilə digər iştirakçıların atəş açma, hücum etmə, yenidən yüklənmə və ya hərəkət etmə vəziyyətlərini müşahidə edə bilərlər. Bu əlavə kommunikasiya vasitəsi komanda üzvlərinə öz fəaliyyətlərini əlaqələndirməkdə yardımçı olur (Qeyd: "Left 4 Dead" oyunun "Xbox 360" versiyasında sürətli ifadə funksiyası nəzərdə tutulmamışdır, belə ki, idarəetmə qurğusu vasitəsilə istifadəsi mürəkkəb ola bilər və istifadəçilərin bunun əvəzinə səsli rabitə qurğuları vasitəsilə kommunikasiya qurması nəzərdə tutulmuşdur).

Kampaniya oyun iştirakçısı tərəfindən icra edilməsi məcburi olan müəyyən edilmiş fəaliyyətlər və ya tapşırıqlar kompleksindən ibarətdir. Hazırkı oyun beş mərhələli kampaniyalardan təşkil olunmuşdur - hər mərhələnin başa çatdırılması zamanı iştirakçılar təhlükəsizlik zonası funksiyasını icra edən xüsusi təyinatlı sığınacaqlarla təmin ediləcəklər. Təhlükəsizlik zonaları iştirakçıların sağlamlıq göstəricilərinin bərpası, döyüş ləvazimatı və sursat təminatı, həmçinin itkiyə məruz qalmış heyətin canlandırılması məqsədilə təsis edilmiş məkanlardır. ^[7] Oyunun müəyyən seqmentlərində sağ qalmış şəxslərin irəliləyişinə əngəl törədən "kulminasiya hadisələri" təyin edilmişdir. Hər kampaniyanın yekun mərhələsində iştirakçılar xilasetmə qüvvələrinin təxliyə əməliyyatınadək əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş mövqeyi infeksiyaya məruz qalmış kontingentin təcavüzündən müdafiə etməlidirlər. Oyun sistemində, hər biri spesifik parametrlərlə səciyyələndirilən dörd müxtəlif kampaniya təqdim edilmişdir:

• "Aman vermə" ("No Mercy") – çoxmərtəbəli tibbi yardım kompleksi
• "Kütləvi tələfat" ("Death Toll") – kənd təyinatlı ərazi
• "Ölüm sükutu" ("Dead Air") – bombardmana məruz qalmış şəhər və hava limanı ərazisi
• "Qan məhsulu tədarükü mövsümü" ("Blood Harvest") – meşə massivində yerləşən aqrar təsərrüfat

Müvafiq olaraq, 29 sentyabr 2009-cu il tarixində məhsula "Qəzanın istiqaməti" ("Crash Course") adlı əlavə yüklənə bilən kontentin (DLC) inteqrasiyası həyata keçirilmişdir. Təqdim edilən kontent iki mərhələdən ibarət olub, şəhər mərkəzindən kənar ərazidə yerləşdirilmişdir. Hazırda mövcud olan "Aman vermə" və "Çoxlu tələfat" adlı kampaniyalar arasında mövqe tutmaqdadır. 5 oktyabr 2010-cu il tarixində məhsula növbəti əlavə yüklənə bilən kontent daxil edilmişdir. "Fəda" ("The Sacrifice") adlandırılan bu kampaniyanın hadisələr silsiləsi Corciya ştatının liman ərazisində cərəyan etməkdədir. Yeni mərhələlərdə istifadəçilərə əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş marşrutla hərəkət etmək məcburiyyəti qoyulmur. Onlara oyun prosesində irəliləmə istiqaməti və üsulunu sərbəst şəkildə seçmək səlahiyyəti verilmişdir.^[8] Hər bir kampaniyanın başa çatdırılması müddəti, çətinlik dərəcəsindən asılı olaraq, 20 dəqiqədən 75 dəqiqəyədək zaman intervalını əhatə edə bilər. Məhsulun hər iki versiyasında nailiyyətlər sistemi implementasiya edilmişdir ki, bu da istifadəçilərin oyun daxilində xüsusi tapşırıqları və ya hədəfləri reallaşdırmaqla mükafat və ya əlavə imtiyazların əldə edilməsinə şərait yaradır.^[9]

Hər bir iştirakçı oyun prosesinə M1911 modelli yarımavtomatik tapança ilə başlamaq hüququna malikdir. Qeyd olunan atıcı silahın döyüş sursatı tükənməz xarakterə malik olub, hətta təcrübəsi məhdud olan şəxslər tərəfindən belə effektiv şəkildə istifadə oluna bilər (İştirakçı ikinci tapançanı əldə etdiyi təqdirdə, hər iki əlində tapança saxlamaq və eyni zamanda atəş açmaq imkanına malik olacaqdır). Kampaniyanın ilkin mərhələsində iştirakçılara pulemyot-tapança və ya nasoslu tüfəng (şotqan) növlərindən birini seçmək imkanı verilir. Oyun prosesində irəlilədikcə iştirakçılar tam avtomatik döyüş tüfəngi, yarımavtomatik tüfəng (şotqan) və optik nişangahlı ov tüfəngi kimi daha təkmilləşdirilmiş atıcı silahlarla təmin olunacaqlar.

İştirakçı şəxs odlu silahdan əlavə olaraq, üç ədəd əlavə ləvazimat daşımaq səlahiyyətinə malikdir:

• Qeyri-sənaye üsulu ilə istehsal edilmiş partlayıcı vasitələr (Molotov kokteyli və yoluxmuş şəxslərin diqqətini cəlb etmə xüsusiyyətinə malik olan tüstü yayıcı boru tipli partlayıcı qurğu);
• İlkin tibbi yardım dəsti (zərər çəkmiş şəxslərin hər birinin müalicəsi üçün nəzərdə tutulub);
• Analgetik preparatlar (sağlamlıq vəziyyətinin müvəqqəti yaxşılaşdırılması məqsədilə istifadə olunur).

Yoluxmuş şəxslərlə yaxın məsafədən təmas zamanı, fiziki güc tətbiq etməklə onların geri çəkilməsinə nail olmaq mümkündür. Əməliyyat ərazisində silah funksiyasını yerinə yetirə biləcək aşağıdakı avadanlıqların əldə edilməsi mümkündür: qaz balonları, propan silindri və oksigen çənləri. Qeyd olunan avadanlıqlara odlu silahdan atəş açmaqla partlayış effekti əldə etmək mümkündür. Sağ qalmış şəxslər bu avadanlıqları daşımaq imkanına malikdirlər, lakin daşınma prosesi zamanı silahdan istifadə hüququ məhdudlaşdırılır. Əməliyyatın yüksək risk ehtiva edən mərhələlərində iştirakçı şəxslərə dəstək məqsədilə strateji əhəmiyyətli nöqtələrdə yerləşdirilmiş, yüksək atəş gücünə malik iriçaplı pulemyot qurğularından istifadə imkanı təmin edilmişdir.

Oyunda rəqib tərəf qismində təqdim olunan Yoluxmuş şəxslər (The Infected) zombi xüsusiyyətləri daşıyan fərdlərdir. Qeyd edilməlidir ki, həmin şəxslər ölmüş deyil, Yaşıl Qrip adlı virus infeksiyasına məruz qalmış mülki şəxslərdir. Sözügedən infeksion xəstəlik nəticəsində həmin şəxslərdə həddən artıq aqressiv davranış müşahidə edilmiş və nitq qabiliyyətinin, eləcə də məntiqi düşüncə funksiyalarının pozulması halları qeydə alınmışdır. Qeyd edilən yoluxmuş şəxslər müasir zombi janrında olan kinematoqrafik əsərlərdə ("Dawn of the Dead", "28 gün sonra", "Quarantine") təsvir edilən zombilərlə oxşar xüsusiyyətlər nümayiş etdirirlər. Onlar hədəf seçdikləri şəxsləri məhv edənədək amansız hücumlar həyata keçirir və fiziki xəsarətlər yetirirlər. Oyun prosesində yoluxmuş şəxslərin dişləmə aktları vizual olaraq əks etdirilməmişdir, lakin dişləmə nəticəsində yaranan xəsarətlər və şikəstliklər barədə məlumatlar mövcuddur.

• Vilyam "Bill" Overbek. Bill Vyetnam müharibəsi zamanı iki xidmət dövrü keçmiş, həmin müddətdə qəlpənin dizinə nüfuz etməsi nəticəsində daimi zədə ilə nəticələnən xəsarət almışdır. İlkin infeksiyadan (epidemiya) iki gün sonra Bill, ehtimal ki, diz xəsarəti ilə əlaqədar əməliyyat üçün veteranlar xəstəxanasında gözləmə vəziyyətində olmuşdur. Gözləmə müddətində rezident tibb işçisi Bill ilə onun itkin düşmüş ailəsi və siqaret çəkmə vərdişləri barədə söhbət etməyə cəhd göstərmişdir. Bill isə həmin şəxsə qarşı etinasızlıq nümayiş etdirərək, təcrübəsini başqa yerdə davam etdirməsini tövsiyə etmişdir. Bill cərrahiyyə əməliyyatı zamanı tətbiq edilmiş anesteziya təsirindən huşunu itirmək üzrə olarkən, tibb bacılarından biri infeksiyaya yoluxma səbəbindən əməliyyat otağının tibbi heyətini məhv edir. Bill iradəsinin gücü sayəsində huşsuzluq vəziyyətinə qarşı müqavimət göstərərək, eyni zamanda yoluxmuş tibb bacısı ilə mübarizə aparır və onu müvəqqəti olaraq zərərsizləşdirir. Sümük mişarı və bıçaqdan müdafiə vasitəsi kimi istifadə edən Bill, xəstəxananın xaricində qəflətən meydana çıxmış yoluxmuş kütləyə qarşı mübarizə aparır. Evinə qayıdan Bill, keçmiş hərbi xidmət geyimini çıxararaq, döyüşə hazır vəziyyətə gəlir. Altmışlı yaşlarında olan Bill bütün sağ qalanlar arasında ən yaşlısıdır. Döyüş vərdişləri onun həyatda qalmasına kömək etmişdir. O, yaşıl-zeytun rəngli hərbi beret, altından ləkələnmiş ağ köynək olan eyni rəngli gödəkcə, tünd boz-qəhvəyi şalvar və cəngəllik çəkmələri geyinir. Rəsmi mətbuat orqanlarında o, adətən hücum tüfəngi (ABŞ Silahlı Qüvvələri tərəfindən istifadə edilən real M16A2 modeli) ilə təsvir edilir ki, bu da onun oyundaxili silah seçiminə və keçmiş tarixçəsinə uyğundur. Onunla Frensis arasındakı münasibətlər zahirən gərgin görünsə də və bir-birlərinə qarşı təhqiramiz ifadələr və zarafatlar işlətsələr də, əslində onların arasındakı dostluq əlaqələrinin daha səmimi olması ehtimal edilir. Onun ağzında daim yanan siqaret mövcuddur. "The Passing" "DLC"sində məlum olur ki, "The Sacrifice" hadisəsi zamanı körpünün qaldırılmasından əvvəl Bill həlak olmuşdur ki, bu da digər "Left 4 Dead" personajlarının təhlükəsizliyini təmin etmişdir. Onun cəsədi "The Passing"in son mərhələsində, "The Port" adlanan ərazidə, generator qurğusunun yanında, özünəməxsus hücum tüfəngi ilə birlikdə müşahidə edilə bilər. Həmin silah oyunçu tərəfindən əldə edilə və istifadə oluna bilər. Onun ölümü ilə bağlı hadisələr "The Sacrifice" adlı komiks əsərində təsvir edilmişdir. Həyatda olduğu müddət ərzində Bill qeyri-rəsmi komanda rəhbəri vəzifəsini icra etmişdir. Lakin Frensis ilə münasibətləri heç vaxt asan olmamış, "The Sacrifice" komiksində göstərildiyi kimi, oyunun sonlarına doğru Zoi ilə münasibətləri də əhəmiyyətli dərəcədə gərginləşmişdir. Bill obrazının səsləndirilməsi mərhum Cim Frenç tərəfindən həyata keçirilmişdir. Onun zahiri görünüşü Bernard Fouquet-in simasına əsaslanır. Qeyd etmək lazımdır ki, həmin aktyor "Valve" şirkətinin "Half-Life 2" oyununda Keşiş Qriqorinin və "Half-Life 2 Lost Coast"da Balıqçının səsləndirilməsini də icra etmişdir.